Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
48
CzęśćI.Teoretycznepodstawybadaniaseksualności
RaportKinseyawywołałwielkieporuszeniewspołeczeństwieamerykańskim.Od
tegoczasupraktyczniekażdebadanieseksualnościczłowiekawywołujezjednejstrony
ogromnezainteresowanie(nietylkoświatanaukowego),zdrugiejzaś-falesprzeciwu
ikrytyki.OdczasubadańKinseyatrwaintensywnainieustającadebatanietylkona
tematzakresusamychbadań,ichmetodologiiczysamejichistoty,alerównieżnatemat
języka,wktórymoseksualnościmożnamówić.Terminologiazwiązanazseksualnością
wciążjestpłynna,emotywnaiwieloznaczna,ewokujeteżodmiennesensyioceny.Pisząc
więcoseksualnościczłowieka,należyzatemprzedewszystkimomówićkwestięjęzyka,
wjakimsięjąopisuje.
1010ROZWAŻANIATERMINOLOGICZNE
Termin„seksualnośćwywodzisięodłacińskiegosłowaseks(„płeć”),któreznaczy
„dzielićlub„przecinać”.Wjęzykuangielskimodnosisięondopłcibiologicznej,często
przeciwstawianejpłcispołeczno-kulturowej(gender).
Wjęzykupolskimkonotacjetegoterminusązwiązaneprzedewszystkimzczynnoś-
ciamiizachowaniamiseksualnymisłużącymireprodukcji,przyjemności,redukcjinapięć,
zaspokojeniupożądania.Gamatychzachowańjestogromnainiedasięzapewnezamknąć
jejwzbiorzejakichśokreślonychczynności,takichjak:masturbacja,dotyk,pocałunek,
penetracja.Wpewnymsensiekażdezachowaniemożenabraćcechseksualnych,choćna
seksualnościjegoistotasięniewyczerpuje.
Seksjestpojęciembliskimznaczeniowo,bonieetymologicznie,erotyzmowi,choć
tenostatniterminmaszerszyikulturowougruntowanyzakres.Pojęcieerotykiwiążesię
zpojęciemerosaimiłościerotycznej,któraodczasówPlatona,przezjegoaugustyńską
recepcjęażpowspółczesneinterpretacje(zob.encyklikaBenedyktaXVIDeuscaritasest)
łączyseksualnepożądaniezesferąpragnieńipotrzebwyższych,„duchowych”.Platon
pisałwUczcie,żeErostonietylkoten,ktorozpalażądze,alektodążydopłodzenia…
wkulturze,ktoskierowujenaszemyśliwkierunkusferyczystychidei.
WedługMaxaWebera,któryjakojedenzpierwszychnowoczesnychmyślicieliwłą-
czyłproblematykęmiłościerotycznejdosocjologicznychrozważań,erotykatosublimacja
seksualności(Weber2000,s.274).Wszelakomiłośćerotycznąoddzieliłonnietylkood
zachowańseksualnych,aletakżeodpewnychformmiłości,jakapojawiałasięwobrębie
doświadczeniareligijnego,ustanawiającniejakomiejscedlaintymnejiniepodporządko-
wanejreligijnymorazrynkowymregułomintymnejprywatności.
Terminy„erotyka”,„erotyzm”,„erotyczny”mająwięcszerszeodniesieniezakorze-
nionenietylewetymologiitychokreśleń,ileprzedewszystkimwtradycjiichstosowania.
Ichznaczeniowykontekstorazużyciekształtująwięcsztuka,literatura,kultura;mają
konotacjęlozoczną,symboliczną,estetycznąipsychologiczną,corozmywaichfunkcje
denotowaniaczynnościseksualnychsensustricto.Mówimyo„erotycznych”fantazjach,
przeżyciach,dziełach,atmosferze,zaśo„seksualnych”doświadczeniach,seksualnej
atrakcyjności,seksualnychczynnościach,seksietoutcourt.
Pojęciate(„seksualnośći„erotyka”),mimowielurozróżnień,którewprowadza
nauka,nieustanniesięjednakprzeplatają.