Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
54
103010Perspektywahistorycznaispołeczna
CzęśćI.Teoretycznepodstawybadaniaseksualności
Kiedypatrzymynaseksualnośćzperspektywyhistorycznejlubspołecznej,nieodzow-
nienasuwająsiępytaniaosystemwartościseksualnych.Czyistniejejedenuniwersalny
kanonwartościinormseksualnychdlaczłowiekawszystkichepokhistorycznych,czy
teżistniejeichwiele?Inatopytanietrudnoodpowiedzieć.Zjednejbowiemstrony,we
wszystkichniemalspołeczeństwach,wżnychokresachhistorycznychiwżnychkul-
turachmożemywyróżnićpewnepowtarzającesięireprodukującesięnormy(naprzykład
zakazkazirodztwa);zdrugiejstronymożemystwierdzić,żenormyseksualnesąbardzo
zmienneiżezmianywichobrębieniemającharakterulinearnego.Niejestbowiem
prawdą,że„dawniej”życiespołecznebyłyuporządkowane,adziśjestchaotycznelub
zgołaanarchiczne.Wwiekachśrednichkulturaascezyprzeplatałasięzkulturąkarnawału,
wwiekuXVIIIsilnymrygorystycznymnormomnakazującymignorancjęseksualnąwśród
kobiettowarzyszyłpermisywizmzachowańseksualnychwśródmężczyzn.Jakpokazuje
JacquesAttali,ilekroćzwiększałasięseksualnakontrolanadżyciemmałżeńskim,tylekroć
zwiększałasięliczbadomówpublicznych.
Niewątpliwiejednak,prawiewewszystkichspołeczeństwachmożemywyodrębnić
pewnetabu,awięctępostaćzakazówkulturowych,któresąniezmiernietrwałewczasie
iczęstoniezależneodformorganizacjispołecznej.Dotakichtabuwdziedzinieseksu-
alnościzawszenależałinależyzakazkazirodztwa.Corazczęściejjednakwliberalnych
izsekularyzowanychspołecznościachZachodupojawiasiępytanie,czyjesttozakazdo-
brzeuzasadnionyiczyjegozniesienieprzyniesiejakieśszkody?Wroku2006omawiano
wmediachprzypadekniemieckiegorodzeństwa,którepobrałosięimiałozsobądzieci,
adomoweszczęściezakłócałyjedynienakazysądowewzywającemałżonkadoodbycia
karywięzieniazazłamaniezakazukazirodztwa.
Większośćspołeczeństwikultur-niezależnieodrozwojucywilizacyjnego-nadaje
ogromnąwagęzwiązkowimiędzyseksualnościąaprokreacją.Społecznaikulturowa
wartośćdługotrwałychistabilnychzwiązkówseksualnychstanowipodstawęzabezpie-
czeniawspólnoty,umożliwiawzrostpopulacjiistanowiskutecznąochronępotomstwa,
cogwarantujerozwójspołeczeństw.Istniejąpewnezachowaniaseksualne,którenie
spełniająpostulowanejzależnościpomiędzyprzyjemnościąseksualnąaprokreacją.Choć
podejmowaneprzezwieluludziodwieków,długoniebyłyakceptowanespołeczniebądź
teżbudziłysprzeciwikrytykę.Przykłademtegosązachowaniahomoseksualne,auto-
erotyczneczy-dopewnegostopnia-promiskuitywne.
Homoseksualizmzasadniczobyłzawszewystępującąipopularnąformązachowań
seksualnych,należyjednakzauważyć,iż-zwyjątkiemstarożytnejGrecji-rzadko
byłteżformąspołecznieakceptowaną.Wszczególnościprzezchrześcijaństwo.Święty
Tomaszuważał,żehomoseksualizmjestczymświęcejniżtylkogrzechemrozpustyczy
niewstrzemięźliwości.Dante,pozostającwzgodziezeświętymTomaszem,wBoskiejko-
mediiumieściłhomoseksualistówwostatnim,najstraszliwszymkręgupiekieł,obokKaina,
Judasza,zdrajcówimorderców,choćkiedytamsięudał,wswojejpoetyckiejwędrówce,
spotkałsamychprzyjaciół,aprzedewszystkimswegomistrzaBrunettaLatiniego,który
mówiosodomitach,że„Wszyscybylikapłanamiimędrcamiowielkiejsławie,ajednak
wszyscyzbrukalisięnaziemitymsamymgrzechem”(Delumeau1994),copozwala
przypuszczać,żehomoseksualizm-mimożepotępiony-szerzyłsięwśrodowiskach
elitarnychiżepostawawobecniegoprzezcałewiekibyłabardzodwuznaczna.