Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wdanejspołeczności,ponieważuważają,żepróbytegorodzaju
oznaczałybynzrównaniezesobąmyśliijęzyka”(ataideajest
wedługnichnabsurdalna”[Pinker1994:57]).Zdrugiejzaśstro-
ny,uczenioorientacjitakiej,jakąprezentujeNeedham,odrzu-
cająmyśl,żebadanianaduniwersaliamijęzykowymimogąot-
worzyćdrogędouniwersaliówpojęciowych,ponieważich
zdaniemcośtakiegojakuniwersaliapojęciowewogólenieist-
nieje:uznającmożliwośćichistnienia,trzebabyzarazemprzy-
znać,żeniektóreaspektynnaturyludzkiej”mogąbyćstałeiże
taksamostałemogąbyćpewnewzorceludzkiegopoznania.
To,czego-jaksięwydaje-żadnazestronniebierzepod
uwagę,toewentualność,żejęzyki,atakżesposobymyślenia
wnichodzwierciedlone,przejawiajązarównogłębokieróżnice,
jakigłębokiepodobieństwa;żebadanieróżnicmożeprowadzić
doodkryciauniwersaliów;żepewnezałożeniacodouniwer-
saliówsąniezbędne,bybadaćróżnice;orazżehipotezynatemat
uniwersaliówpojęciowychpowinnybyćempiryczniesprawdza-
neiwmiarępotrzebyweryfikowanenapodstawiesystematycz-
nychbadańporównawczojęzykowych.
Wrzeczywistościniemażadnegokonfliktupomiędzyzain-
teresowaniemuniwersaliamijęzykowymiipojęciowymizjednej
strony,azainteresowaniemróżnorodnościąsystemówjęzykowo-
-kulturowychzdrugiej.Wręczprzeciwnie-abyosiągnąćwłaś-
ciwesobiecele,tedwarodzajeposzukiwańmusząsięnawzajem
uzupełniać.
Rozważmydlaprzykładutakąotokwestię:jakróżnesą
wzorceprzyjaźniwróżnychkulturach?Jednostandardowepo-
dejściedotegoproblemuzakładaszerokozakrojonebadania
socjologiczneopartenakwestionariuszach,wktórychzadajesię
respondentompytaniawrodzaju:Ilumaszprzyjaciół?Iluznich
jestpłcimęskiej,ilużeńskiej?Jakczęstoprzeciętniespotykasz
sięzeswoimiprzyjaciółmi?Itakdalej.
Całaprocedurawydajesięprosta-zjednymmałymwyjąt-
kiem:jakiegosłowaużyjemy,zadająctopytaniewjęzykurosyj-
skim,ajakiego-zadającjewjęzykujapońskim?Założenie
leżąceupodstawtegotypukwestionariuszy,atakżeupodstaw
55
