Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Socjologia.Pytaniapodstawowe
IwłaśnietymnowymłademmiałazajmowaćsięsocjologialMomentzaistnienia
nieuchronnienaznaczyłwięcdyscyplinępiętnemnaukinburżuazyjnej”:mimo
wielokrotnieskładanychdeklaracjiobiektywizmuwyraźniezaangażowanejpo
stronienpostępu”,nrozwoju”inmodernizacji”,awięcgrupspołecznych,które
temusłużyły(kapitalistów),ichetosuiwartości(przedsiębiorczość),wreszcie
kształtunowegoporządku(gospodarkarynkowailiberalnademokracja)lTrwale
określoneinteresypoznawczedeterminowałykonstruowanenajejgrunciesche-
matyrozwoju,wpływałynawartościowanieanalizowanychfaktów,anawet
przeniknęłydoaparaturybadawczejsłużącejempirycznemuopisowiimierze-
niuzjawisklPrzeciwtakuformowanejnkulturze”socjologiioponujewspółcześ-
niemiędzyinnymiImmanuelWallersteinlWksiążceKoniecświatajakiznamy
analizujeonnietylkozałamywaniesiędotychczasowegoporządku,którylegi-
tymizowałuprawianiesocjologiiwjejtradycyjnymkształcie,alezajmujesięteż
corazbardziejwątpliwymizałożeniami,najakichtanaukazostałaufundowana
(Wallerstein2004)l
Biorąctowszystkopoduwagę,trudnozatemudzielićzadowalającejodpowie-
dzinapytanieozasadnośćstosowaniasocjologicznejaparaturypojęciowejwod
-
niesieniudozjawiskzdecydowanieniemieszczącychsięwobranejperspektywie,
toznaczyreprezentującychalbowcześniejszyporządek(przykładowo-dotyczy-
łobytopraktyczniecałejproblematykiwiejskiej,tradycyjnejreligijnościczyfunk-
cjonowaniarodzinyinnejniżnuklearna),alboteżporządek,jakiwyłaniasięod
końcaXXwiekulJestonprzecieżpowszechniedefiniowanywkategoriachkry-
zysupaństwaiwkraczaniawepokęnimperium”orazzastępowaniagospodarki
rynkowejmechanizmamiglobalnegokapitalizmulFaktycznie,oilewodniesie-
niudozagadnieńwsi,szerokorozumianejkulturychłopskiej(jakosposobużycia
iwyznawanychwartości),atakżerolnictwa(jakopewnejformyprodukcjidyspo-
nującejswoistąracjonalnością)socjologiaposługujesięterminamiocharakterze
nnadmierniewyprzedzającym”(wszystkietezjawiskasąwięckwalifikowanejako
skazanenalikwidacjęprzeżytki),otylewobecnajnowszychtendencjidysponu-
jeonagłówniepojęciaminzombie”,toznaczytakimi,którychdesygnatyprze-
stałyjużistniećbądźwłaśniezanikająlWobuprzypadkachformułowanymprzez
socjologówdiagnozommożnazarzucićschematyzmiwyraźnąstronniczość,
natomiastichwalorpoznawczypozostawiawieledożyczenial
Naturalnąniejakokonsekwencjądeklarowanychambicjinowejdyscypliny
(przeciwdziałaćkryzysowiiopisywaćnowyporządek)byłspórouniwersali-
stycznylubhistorycznycharakterjejustaleńlAkcentowanowięcalbopotrze-
bęformułowaniapowszechnieobowiązującychtwierdzeń,alboteżkonieczność
uwzględnianiaspecyfikidanegokrajulZtychpierwszychzamierzeńwyłaniał
siękorpussocjologiiogólnej,traktującejoprawachmającychmiećzastosowanie
zawszeiwszędzie;tedrugieuzasadniałyistnienieposzczególnychnnarodowych”
