Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
58
OdTowarzystwaKooperatystówdoZwiązkuSpółdzielniSpożywcówRP
odudziałówiwkładów;4)przeznaczaćprzynajmniej5%budżetuna
działalnośćwychowawczą;5)nieprowadzićsprzedażynakredyt,nie
sprzedawaćalkoholu;6)wynagradzaćitraktowaćpracownikówwe-
długregułwyznaczanychprzezzwiązkizawodowe.Zjazdopracował
teżwytycznedoprojektuustawyoprawiespółdzielczym,któremiało
obowiązywaćwwolnejPolsce.Opowiedzianosięwówczasprzeciw-
kosubwencjonowaniuspółdzielniprzezpaństwoipaństwowejrewizji
stowarzyszeń.
Niepodległość,inflacja,zjednoczenieruchu(1919–1926)
Poodzyskaniuniepodległościwarunkidziałania„Społem”zmieniły
sięradykalnie.Związekmógłswobodniedziałaćjakoorganizacjaogól-
nopolska.Środowisko,któredominowałownowymukładziewładzy,
byłoprzychylnespółdzielczości.WsocjalistycznymTymczasowym
RządzieLudowymRepublikiPolskiej(zwanymteżrządemlubelskim)
zasiadałnawetministerkooperatyw.Następująceponimkolejnerzą-
dypierwszychlatIIRPbyłyrównieżraczejpozytywnienastawione
dospółdzielczości.Dziękitemumogłapowstaćustawasprzyjającajej
rozwojowiiniezależności,zgodnazpodstawami,jakimibyłyzasady
roczdelskie.DziałaczeZwiązkubraliudziałwprzygotowywaniutej
ustawy,któraostateczniezostałaopracowanaprzezspecjalnąkomisję
ministerialnąprzyMinisterstwieSkarbupodprzewodnictwempro-
fesoraStanisławaWróblewskiego,prawnika,profesoraUniwersytetu
Jagiellońskiego,napodstawieankiety,rozesłanejdozwiązkówspół-
dzielczych109.
UstawazostałauchwalonaprzezSejm20listopada1920roku.By-
łaonaswoistymkompromisemmiędzystronąrządowąaspółdzielczą,
atakżemiędzyróżnymikoncepcjamispółdzielczościreprezentowany-
miprzezposzczególneodłamy.Ustanowionopodstawyniezależności
spółdzielniwzględemorganówpaństwa:założenienowejspółdzielni
niewymagałozgodywładzadministracyjnych,jakzaczasówrosyj-
skich,leczsądurejestrowego.Spółdzielcysprzeciwilisiępowołaniuod-
109Pięćwykładów…,s.24.
