Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
kłamstwo,statystyka”
.Tymczasemstatystykaniekłamie,alekłamcychętnie
posługująsięstatystyką19.Częstoteżprzyczynąpojawianiasięnieprawdziwych
zdań,którychautorzypowołująsięnastatystykę,jestnietylezławola,alezwy-
kłaignorancja.Stądteżpowszechnekształceniewzakresiechoćbypodstawsta-
tystykiwydajesięzdecydowaniezalecane,choćbyzpobudeksamoobronnych,
byniestaćsięofiarąowejignorancjiczymanipulacji.
1.3.Czymjeststatystyka
Niemajednej,powszechnieakceptowanejdefinicjistatystyki.To,jaksięją
próbujeokreślaćwróżnychpodręcznikach,monografiachisłownikach,zależy
wdużejmierzeoddoświadczeniaautoraijegozaangażowaniabadawczegozwią-
zanegoztakimczyinnymdziałemstatystyki.Poczęściwpływnadefinicjęma
równieżpanującamoda2o.
Poniżejprzytoczymydwiedefinicjestatystyki.Pierwsza,choćkrótsza,jest
zarazembardziejogólna,gdyżobejmujeswymzasięgiemwiększość(jeślinie
wszystkie)obszaryaktywnościnaukowo-badawczejipraktykikojarzonejzesta-
tystyką.Aotoiona.
Statystykąnazywamydyscyplinęnaukowązajmującąsięzbieraniem,pre-
zentacją,analiząorazinterpretacjądanych.
Niektórzydopowiadają,żewspomnianaanalizadotyczydanychopisujących
zjawiskamasowe(lubpowtarzalne).Innizkoleistarająsięuwypuklić,iżsta-
tystykazajmujesięzarównometodamiliczbowegoopisudanych(ujęciedeter-
ministyczne),jakimetodamiwnioskowaniawwarunkachniepewności(ujęcie
stochastyczne)21.Poszerzanieoptykimożerównieżsprawić,żewzniesiemysię
naswoistymetapoziom,zktóregopatrzącnastatystykę,przyjdzienamza-
cytowaćsłowaC.R.Rao:„Statystykaniejestnaukątakąjakfizyka,chemia
czybiologia,gdziebadamyzagadnieniewceluzbadaniajegosamego.Staty-
stykęuprawiamywcelurozwiązaniaproblemówpojawiającychsięwinnych
naukach”[84].AstądjużtylkokrokdoDataScience.
Cofnijmysięzatemdonaszejpierwotnejdefinicji.Dwapierwszewskazane
przezniąobszary,awięczbieranieiprezentacjadanych,sytuująsięzasadniczo
pozatytułowąstatystykąmatematyczną,będącąprzedmiotemniniejszej
19ZainteresowanychodsyłamydobestselleraautorstwaDarrellaHufaoprzewrotnym
tytule:„HowtoLiewithStatistics”[43].
20Wnauce,jakiwwieluinnychobszarachdziałalnościczłowieka,wdanymmomen-
cieuwagębadaczyizainteresowaniepraktykówprzyciągająokreślonezagadnienia,które
winnymczasieschodząnadalszyplan,ustępującmiejscanowymwyzwaniom.
21Zainteresowanychrelacjamizachodzącymimiędzydanymi,informacjąiwiedzą,
wkontekścieróżnychtypówniepewnościorazformwnioskowania,odsyłamydoszkicu[33].
19
