Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
17
samoświadomości,oczywiste,zwłaszczapopowracającychfa-
lachrelatywizmukulturowego–odtegohistorycznegoFranza
Boasaijegoszkoły,potencałkiemświeżejdaty,relatywizm
amerykańskiejantropologiipostmodernistycznej,którejrepre-
zentantawskażemytutajwosobiePaulaRabinowa.Zwłaszcza
tenostatnipostulatprzeglądaniasięsamegoantropologawepi-
stemologicznymlustrzesformułowałszczególnieradykalnie,
zauważając„odchodzenieodtematówkoncentrującychsięna
stosunkachzinnymikulturami,awzmożenie(nietematyzowa-
nych)zainteresowańtradycjamiprzedstawianiaimetatradycjami
metawyobrażeńwnaszejkulturze”(Rabinow1999[1986]:110).
Wtejmetateoretycznejwypowiedzizawierasięoczywiściesuge-
stiaskupieniauwagibadaczanajegowłasnejkulturze,włącznie
zbacznymprzyglądaniemsięświaturzeczy:„Musimyzantropo-
logizowaćZachód:pokazać,jakegzotycznejestjegokonstruowa-
nierzeczywistości”(Rabinow1999:97)5.Jeślibowiemdziwność
obcościrozgrzewaładogorącaumysłyXIX-wiecznychbadaczy,to
niechstaniesiętakiwwypadkudziwnościwłasnej.Czyżkuse
bluzeczkieuropejskichnastolatekwsposóbzamierzonyobnaża-
jącebrzuch,sączymśmniejdziwnymniżspódniczkizpalmo-
wychliścipodkreślająceobnażonepośladkiniewiasttubylczych
plemionNowejGwinei?6.Aniechbychodziłoorzeczdużomniej
uderzającą,jaknaprzykładdziwnośćkrawatasamegobadacza7.
5Takaantropologizacjastajesięcorazpowszechniejudziałemwszystkich,
mianowiciejakozwrotnyskutekcorazpowszechniejuprawianejturystyki.Tury-
stajestbowiemzmuszonydouczeniasięsposobówobcowaniaznowymotocze-
niem,którewotoczeniuwłasnymwydająsięczymś„naturalnym”.Tymsamym
owadomniemananaturalnośćnaszychsposobówmyślenia,zachowaniasięitak
dalejbywazakwestionowana,cozmuszadorefleksjinadkonwencjonalnością
pewnychsfernaszegożycia,któreskładająsięnanaszątożsamość.Potrosze
zatemantropologamistająsięwszyscy,którzymajądoczynieniazjakąkolwiek
innością,awdobiezwiększającejsięroliturystykiotonietrudno.
6Swegoczasuznanyliteratipublicysta,TomaszJastrun,pokrótkimokresie
pewnegopublicznegozdziwieniaowymiobnażonymibrzuchami,prorokował
wjednymzeswychfelietonównałamachkobiecegopisma„TwójStyl”rychłe
nadejścieitegodrugiegoobyczaju(weuropejskimkontekściekulturowymnale-
żałobymożepowiedzieć–mody)–obnażaniapośladków,taksięwszak–zwy-
jątkiemmiejscsłużącychplażowaniu–jeszczeniestało.
7UmbertoEcostwierdziłkiedyś,żebezkrawataczujesięjaknagi,choćbadacz
tenznanyjestprzecieżjakodemaskatoroczywistościkulturowych(zob.naprzy-
kładEco1994).
