Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
23
sposobemobiektnaturystajesięobiektemkultury,będącwyra-
zemtryumfuludzkiegogeniuszu,wtymwypadku–tryumfunad
przestrzeniamikosmosu.
Podejścietopodzielainnypionierbadańkulturymaterialnej,
JulesDavidPrown,którypodajebodajnajprostsządefinicjętej
dziedzinykultury:„Kulturamaterialnajesttymwłaśnie,costwier-
dza,amianowicieprzejawemkulturywyrażającejsiępoprzez
obiektymaterialne”(Prown2000[1993]:11).Uściślaprzytym:
Badaniekulturymaterialnejjestwięcbadaniemtego,comaterialne,
wceluzrozumieniakultury,odsłonięciaprzekonań:wartości,idei,nasta-
wieńimotywacjiokreślonejzbiorowościlubspołeczeństwawokreślonym
czasie.Przyjmujesiętutaj,iżrzeczyprzezczłowiekawytworzonewyra-
żają–świadomielubnieświadomie,wprostlubniewprost–przekonania
jednostek,którejezamówiły,wyprodukowałyiichużywałyoraz–
wszerszymwymiarze–przekonaniaspołeczności,doktórejjednostki
owenależą(Prown2000:11).
Itutajkładziesięnacisknato,iżrzeczypodlegającebadaniuto
nietylkomłotki,stoły,pługi,czajniki,mikroskopy,domy,obrazy,
miasta,lecztakżekamienieużytedobudowydomów,odpowied-
niozaplanowanyogród,przygotowanywokreślonysposóbposi-
łekczywytatuowaneciało.Prownpostrzegajetutajprzytymni-
czymsny,któresąnieświadomymireprezentacjaminiedostępnych
dlanieuzbrojonegookaprzekonańinastawień(Prown2000:13)10.
Zadaniempracyniejestprzedstawienieogólnejteoriikultury
materialnej,ajedyniejejantropologiczneujęcie11.Pewnekoncepcje
10Liczneprzykładyinnychdefinicjikulturymaterialnejpodajenaprzykład
Schlereth(1985:3–4);naichomawianieniematutajjednakmiejsca.
11Wniniejszejpublikacjiniebędziemysięjednakodwoływaćdohistorycz-
nychjużnurtówbadańantropologicznychkulturymaterialnejspodznakudyfu-
zjonizmuFritzaGraebneraiWilhelmaSchmidtaczyewolucjonizmukrytycznego
KazimierzaMoszyńskiego.Badaczeciniebylizasadniczozainteresowanirzecza-
miwichfunkcjachpozatechnicznychczypozaekonomicznych,stądichustalenia
niemogąodgrywaćistotnejroliwprowadzonymtutajwywodzie.Wprawdzie
teoriaantropologicznastanowijegooś,wykorzystujesiętutajjednakjejpostaci
późniejsze,temianowicie,któresiępojawiłypoprzełomieantypozytywistycz-
nym.Wartotakżezwrócićuwagęnato,żezakresniniejszejpracytonadewszyst-
koświatrzeczykulturyzachodniej,dlategoomawianeprzykładystądgłówniesię
wywodzą.Formułazarysuzkoleiniepozwalanabardziejdrobiazgoweskupienie
sięnajakichśzawężonychdziedzinachkulturymaterialnej,sprzyjanatomiast
możliwieszerokiemuprzedstawieniuzakresutytułowejproblematyki.
