Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
9
logiiświętegoTomasza,wreszcienanieobarczonymwtakimsto-
pniuperspektywąreligijnądualizmiepsychofizycznymKartezju-
sza.Wkażdymztychsystemówmyślimożnawskazaćównie-
odmiennieobecnydualizm–jakąśformęaktualizacjiplatońskiej
opozycjiidea–materia.Mamywięcopozycje:stwórca–rzeczstwo-
rzona,myśl–rzecz,podmiot–przedmiot,idealne–aktualne,normal-
ne–odbiegająceodnormy,pozytywne–negatywne,istota–przypa-
dłość,oryginał–imitacja–bywymienićjedyniekilkanajważniej-
szych.Lewaczęśćtegozestawieniatoatrybutystwórcy-demiurga
iprawdziwegoświataideiiistoty,prawa–ułomneprzedmioty
stworzone,któresątylkorefleksemrzeczywistościprawdziwej(por.
Pearce1998:18).Toległorównieżupodstawwzględnieniskiego
wartościowaniaświatadoczesnego,materialnegowteologiichrze-
ścijańskiej.
Windoeuropejskiejtradycjimitologicznejmożnawskazaćist-
nienierównieżinnegorodzajudualizmu–kosmologicznego.
Światzostajetutajstworzonywwynikupierwotnejhierogamii
kosmicznychsił,męskiejiżeńskiej,uosabianejnaprzykładwtra-
dycjisłowiańskiejprzezpostacibogagromowładcyideszczowej
nimfy.Wspólnymmotywemjesttutajpierwotnychaos,któremu
boskiaktnadajeżycieiformę.Wtradycjijudeochrześcijańskiej
wyrażajątoznanesłowa:„NapoczątkuBógstworzyłnieboizie-
mię.Ziemiazaśbyłabezłademipustkowiem:ciemnośćbyłanad
powierzchniąbezmiaruwód,aDuchBożyunosiłsięnadwodami”
(KsięgaRodzaju1,1–2);jakwiadomo,Bógprzezsześćdniformo-
wałtęzrazuchaotycznąkosmicznąmaterię.Dlaponiższychroz-
ważańszczególnieistotnejestto,żetedwakosmiczneczynniki
przyjmujądualnąpostać:duch–materia,męskie–żeńskie,opozycję,
októrąnależałobywłaściwieuzupełnićwskazanewcześniejze-
stawienie.Rzeczywistośćprzedstworzeniemprzedstawiasiętutaj
nakształtnieuformowanej,kosmicznejpramaterii,zarodni–łona
czekającegonazapłodnienie.Pearcezauważa,żesłowo„materia”
pochodziodsłowa„matka”iwyrażamitologicznązasadę,wmyśl
którejkosmospowstałzelementużeńskiego(Pearce1998:19).
Dodajmyzatem,żeDuchBoży,wstępującdwatysiącelattemu
włonoMariiDziewicy,zapoczątkowałprocesponownegostwo-
rzenia-odkupieniaświata,którywcielapaschaChrystusa.Według
Pearce,najistotniejszejednakdlawspółczesnejformyświatamate-
rialnegobyłoprzejęcietejmitologicznejtradycjiprzezkoncepcję
