Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział2.Charakterystykazdrowiaiochronyzdrowia
życialudzkiegoipodniesieniajegojakościdziękipoprawiestanuzdrowiabudzi
kontrowersje,towekonomiizdrowiaifarmakoekonomicestworzonomiernikimające
służyćprzypodejmowaniudecyzjioalokacjizasobów.Istniejekilkapojęćłączących
wielowymiaroweskutkiinterwencjimedycznychwjedenindeksskalarny-QALYs,
którymierzykorzyściwjednostkachużytecznościkardynalnej.Korzystaniezniego
(iinnychindeksów)jestkonieczne,gdyżprzyznajomościwielkościbudżetunaochronę
zdrowiaproblememjestwyznaczenieoptymalnegozbioruświadczeńmedycznych4.
Zpiśmiennictwaekonomiizdrowiaifarmakoekonomikiwynika,żemożna
wyróżnićtrzyalternatywnemetodyekonomicznejocenyzdrowia,porównujące
korzyściuzyskanedziękiinterwencjimedycznejzwydatkaminaniąponiesiony-
mi5.Popierwsze,możnaposłużyćsięmetodąanalizykosztówiefektywności
(Cost-EffectivenessAnalysis-CEA)odwołującejsiędojednosteknaturalnychna
jednowymiarowejskali6.Jednakżepomiarytakiedająwiarygodnewynikitylko
wtedy,gdyalternatywy,doktórychnależypodjęciedanejinterwencjimedycznej
lubnie,różniąsiętylkowramachjednegorezultatuiniemająskutkówubocz-
nych.Podrugie,możnasięgnąćdoanalizykosztówiużyteczności(Cost-Utility
Analysis-CUA),wktórejjednostkamipomiaruużytecznościsąjednostkiużytecz-
nościkardynalnejodzwierciedlającewielowymiarowepojęciezdrowiawindeksie
skalarnym.Wtymprzypadkuuwzględnianesąwszystkieskutkiinterwencji
medycznej,zeszczególnymuwzględnieniemwydłużeniaczasutrwaniażycia
ipoprawystanuzdrowiapoprzypisaniuimodpowiednichwag.Skonstruowano
kilkatakichmierników,jaknp.Disability-AdjustedLifeYears(DALYs),Healthy-
-YearsEquivalents(HYEs)iwłaśnieQALYs7.Kosztyprzedstawianesąwujęciu
pieniężnym.Wanalizietejobliczasięwielkośćpieniężnegokosztuponiesionego
nauzyskanekorzyścimierzonejednostkamiużyteczności-QALYs.Potrzecie,
wykorzystujesięanalizękosztówikorzyści(Cost-BeneftAnalysis-CBA),posłu-
gującąsięjednostkamipieniężnymidowycenynietylkokosztów,aleikorzyści
interwencjimedycznej,czyliwydłużenieżycialudzkiegoipoprawastanujego
zdrowiasąwyrażonewpieniądzu.Ocenatychkorzyściopierasięnateoriiuży-
tecznościsubiektywnejiwykorzystujeskłonnośćdozapłaty(WillingnesstoPay)
jednostkijakopieniężnymiernikużyteczności.
25
1.2.Niepewnośćwochroniezdrowia
Jednązeszczególnychcechochronyzdrowiajestniepewnośćzwiązana
zpopytemnaświadczeniazdrowotne
8
.Narynkachdóbrkonsumpcyjnychzarów-
nokupujący,jakisprzedającyznająwielkośćpopytu.Epidemiologiaistatystyka
4
Narzędziaekonomicznejocenyzdrowiaprzedstawionesąw:E.Nojszewska,Quality-Adjusted
LifeYears(QALYs)jakonarzędzieekonomicznejocenyzdrowia,Warszawa2010.
5
Dlaporównaniazob.:K.L.Rascati,Essentialsofpharmacoeconomics,WoltersKluwer2009;
S.Morris,N.Devlin,D.Parkin,Economicanalysisinhealthcare,Wiley2007.
6
PrzykłademtakiejskalimogąbyćmmHGprzyleczeniunadciśnieniatętniczego.
7
DALYstolatażyciaskorygowaneniesprawnością,zaśHYEstoekwiwalentlatwzdrowiu.
8
Przełomowyartykuł,dziękiktóremuzaczętoanalizowaćskutkiniepewnościnarynku
świadczeńmedycznychinarynkuubezpieczeniowym,napisałK.J.Arrow,Uncertaintyandwelfare
economicsofmedicalcare,TheAmericanEconomicReview,vol.LIII,no.5,December1963.
