Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wanegohydraulika”
,„konserwatoraurządzeńkanalizacyjnych”zarabiającegowięcej
niżlekarzczynauczycielzwyższymwykształceniem,zlokalizowanyudołuhierarchii
zawodówoczekiwanychipożądanych.
Współczesnośćpokazałaobecność„nowegotypuczłowieka”–konformistę,kon-
sumentadóbr,nieodczuwającegopotrzebywyjściapozawłasnepotrzebywkierunku
racjiwyższych10.Wielewskazujenato,iżkrytycznymokresemdlatakiejpostawyludzi
wobecsiebieiświatabyłoOświecenie,któregoswoistymdaremdlawspółczesnościjest
otwartość,krytycyzm,sceptycyzm11.Rozpoczętyodtamtegoczasudynamicznypostęp
wewszystkichdziedzinachżyciapozwoliłczłowiekowinabyćprzekonanieoobfitości
środkówułatwiającychżycieprzyjemneidostatnie,bezindywidualnejodpowiedzial-
ności12,wiekXIX,XXiXXIprzekonanietoskuteczniewzmocniły,wprowadzającwi-
doczneróżnicemiędzytymi,którzytakiemożliwościmająitymi,którzypozostająna
marginesiedostatku13.Zjednejstronyczłowiekstałsięrozrzutny,marnotrawnyirosz-
czącysobieprawadodostępuróżnorodnychdóbroferowanychprzezrynek,zdrugiej
zaśposzerzającasięstrefaubóstwaograniczawieluludziomszansenagodziweżycie.
Ograniczaprzedewszystkimwieludzieciomszansenawykształcenie,otwierająceper-
spektywyinnego,lepszegożycia,szczególniewśrodowiskachubogich,zdekonstru-
owanychgospodarczo,spatologizowanych.Wzwiązkuztymwpropozycjachnowej
podstawyprogramowejdlaprzedszkoliznalazłsięzapisoprzeciwdziałaniustygmaty-
zacjidziecizewzględunabogactwo,statusspołecznyichrodziców.Dominacjazasady
ilościowej:imwięcej,tymlepiej,prowadzi–wedługE.Fromma–dozagubieniawarto-
ściczłowiekajakohomosapiens.Wytwarzaniecorazwiększejilościdóbrprowadzido
zwiększonejkonsumpcji.Rynekpodzieliłodbiorcównalepszychigorszych.Dlatych
drugichoferujetowarmniejwartościowy,aletakżeatrakcyjnycenowo,kolorystycznie,
użytkowo.TyleżenajczęściejmadeinChina,towarzdrugiegoobiegu(lumpeksy,wy-
przedaże,allegro,secondhandyczyoutlety).Corazwyraźniejwidaćróżnicewubiorze
dzieciwprzedszkolu,wzabawkach,wsprzęcieelektronicznym,wsposobiespędza-
niawakacji.Zróżnicowanesąszanseprzedewszystkimwobszarzeedukacji–niektóre
dziecikorzystajązszerokiejpaletymożliwości,innympozostajeprzyjęciejedynejmoż-
liwościjakąsąnp.alternatywneformyedukacjiprzedszkolnej,szczególniewmałych
miejscowościach,niezawszepełnowartościoweośrodkiedukacjidzieci,utrzymywane
nazasadzie:lepszetoniżnic.
Uprzedmiotowionyczłowiek,niezależnieodzawartościportfela,spędzaczasna
wykonywaniuczynności,którychnielubi,wśródludzi,którzygonieinteresują,pro-
dukujeprzedmioty,któregoniewieleobchodzą.Kiedyniewytwarza–konsumuje14.
Żyjewiluzjidecydowaniaolosachteraźniejszościiprzyszłościświata,popadając
corazgłębiej,jaktookreśliłM.Kundera,wimagologię,czylipostrzeganieświatajako
10
Z.Bauman,Razem,osobno…,s.132.
11
KomisjaEdukacjiNarodowej.Wybórźródeł,Wrocław1954,s.V–VI.
12
E.Fromm,Rewolucjanadziei,Poznań1996,s.56.
13
Możnapowołaćsięnatzw.współczynnikPareto,obrazującynożycebogactwainędzy.
14
E.Fromm,Rewolucjanadziei…,s.62–63.
15
