Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
Częśćpierwsza.I.Sprawiedliwośćjakobezstronność
1.Rolasprawiedliwości
Jakprawdawsystemachwiedzy,taksprawiedliwośćjest
pierwszącnotąspołecznychinstytucji.Teorięnieprawdziwą,
choćbynawetbardzoekonomicznąielegancką,trzebaodrzu-
cićalbozrewidować;podobnieprawaispołeczneinstytucje,
nieważnejakskuteczneidobrzezorganizowane,muszązostać
zreformowanelubzniesione,jeślisąniesprawiedliwe.Każ-
daosobamaopartenasprawiedliwościprawodoosobistej
nietykalności,któregoniemożnajejpozbawićnawetprzez
wzglądnadobrobytspołeczeństwajakocałości.Dlategojest
sprzecznezesprawiedliwością,byczyjąkolwiekutratęwolności
usprawiedliwiaćwzrostemdobrastającegosięudziałemin-
nych.Niepozwalaona,bywyrzeczenianarzuconenielicznym
zostałyprzeważonezwiększeniemsumykorzyściodnoszonych
przezwielu.Dlategowspołeczeństwieswobodypłynącezrów-
nychprawobywatelskichuważasięzanienaruszalne;prawa
gwarantowaneprzezsprawiedliwośćniestanowiąprzedmiotu
politycznychprzetargówczyrachunkuinteresówspołecznych.
Jedynympowodem,którypozwalanamzgodzićsięnabłęd-
nąteorię,jestbraklepszej;analogicznie,niesprawiedliwość
dajesiętolerowaćjedyniewtedy,gdyjesttokoniecznedla
uniknięciawiększejjeszczeniesprawiedliwości.Prawdaispra-
wiedliwość,jakopierwszecnotyludzkichdziałań,sąbezkom-
promisowe.
Wydajesię,żeprzedstawionetutezywyrażająnaszeintu-
icyjneprzekonanieoprymaciesprawiedliwości.Niewątpliwie
postawionojetuzpewnąprzesadą.Wkażdymraziepragnę
dociec,czytelubinnepodobnestwierdzeniasąsłuszne,
ajeślisą,towjakisposóbmożnajewyjaśnić.Wtymcelu
koniecznejestwypracowanieteoriisprawiedliwości,wświetle
którejmogłybyzostaćzinterpretowaneiocenione.Zacznęod
rozważeniarolizasadsprawiedliwości.Załóżmy,byustalić
