Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
5.Klasycznyutylitaryzm
5.Klasycznyutylitaryzm
55
Istniejewieleformutylitaryzmu,awostatnichlatachteoria
tajestwciążrozwijana.Niebędęomawiałtutajtychformani
brałpoduwagęlicznychudoskonaleń,któremożnaznaleźć
wewspółczesnychdyskusjach.Moimcelemjestwypracowa-
nieteoriisprawiedliwościstanowiącejalternatywędlamyśli
utylitarystycznejwogóle,atymsamymdlawszystkichjejod-
mian.Sądzę,żeprzeciwieństwomiędzystanowiskiemkon-
traktowymautylitaryzmemwewszystkichtychprzypadkach
pozostajezasadniczotakiesamo.Będęzatemporównywał
teorięsprawiedliwościjakobezstronnościzdobrzeznanymi
odmianamiintuicjonizmu,perfekcjonizmuiutylitaryzmu,by
wjaknajprostszysposóbwydobyćpodstawoweróżnice.Pa-
miętającopostawionymcelu,odmianąutylitaryzmu,którą
tuopiszę,jestklasycznadoktrynautylitaryzmu,prawdopo-
dobnienajklarowniejinajprzystępniejsformułowanaprzez
Sidgwicka.Głównajejideagłosi,żeporządekspołecznyjest
słuszny,atymsamymsprawiedliwy,gdypodstawoweinstytu-
cjespołecznesątakuporządkowane,byosiągnąćnajwiększy
bilansnettosatysfakcji,stanowiącysumęsatysfakcjiwszystkich
członkówdanegospołeczeństwa9.
Flammarion,Paris1909,s.27.[„Potrzebanamdaruspostrzeganiaceluzda-
leka,tymzaśdaremjestintuicja”;H.Poincaré,Wartośćnauki,przeł.L.Sil-
berstein,AlmaPress,Warszawa1991,s.17(przyp.red.).]
9BędęprzyjmowałTheMethodsofEthicsHenry’egoSidgwicka(wyd.7,
Macmillan,London1907)zapodsumowanierozwojuutylitarystycznejteorii
moralnej.Ks.IIIjegoPrinciplesofPoliticalEconomy(Macmillan,London
1883)stosujetędoktrynędoproblemówsprawiedliwościekonomicznejispo-
łecznej,zwiastującTheEconomicsofWelfareA.C.Pigou(Macmillan,London
1920).OutlinesoftheHistoryofEthicsSigdwicka(wyd.5,Macmillan,London
1902)zawierakrótkąhistoriędoktrynyutylitarystycznej.Możemyzanim
przyjąć,niecoarbitralnie,żezaczynasięonaodAnInquiryConcerningVirtue
andMeritShaftesbury’ego(1711)iAnInquiryConcerningMoralGoodand
