Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
7.Intuicjonizm
79
żeniemożliwejestsformułowaniejakiejkolwiekkoncepcji
etycznejleżącejupodstawprzypisywaniatychwag.Toprzy-
pisaniemożnaopisaćzapomocąfigurygeometrycznejbądź
funkcjimatematycznej,leczniemażadnychkonstruktywnych
kryteriówmoralnych,któregwarantowałybyjegoracjonalność.
Intuicjonizmgłosi,żewnaszychsądachdotyczącychspra-
wiedliwościspołecznejmusimywkońcudojśćdowielości
pierwszychzasad,wodniesieniudoktórychmożemystwier-
dzićtylko,żepewneichwyważeniewydajesięnambardziej
poprawne,ainnemniej.
Niemaniczasadniczoirracjonalnegowtakiejintuicjoni-
stycznejdoktrynie.Byćmożenawetjestprawdziwa;niemo-
żemyzgóryuznaćzapewnik,żeistniejejakiśsposóbpełnego
wyprowadzenianaszychsądówdotyczącychsprawiedliwości
społecznejzzasadoniewątpliwieetycznymcharakterze.Prze-
ciwnie,intuicjonistajestprzekonany,żezłożonośćfaktówmo-
ralnychniweczywysiłkizmierzającedopełnegowyjaśnienia
naszychsądówiczynikoniecznąwielośćkonkurencyjnych
zasad.Utrzymujeon,żepróbywykroczeniapozatezasady
bądźtoprowadządobanału,gdynaprzykładpowiadasię,że
sprawiedliwośćspołecznatooddaniekażdemutego,comusię
należy,bądźdofałszuinadmiernychuproszczeń,jakwprzy-
padkurozstrzyganiawszystkiegozapomocązasadyużytecz-
ności.Jedynymwięcsposobempodważeniaintuicjonizmujest
zaprezentowaniekryteriumoniewątpliwieetycznymcharakte-
rzewyjaśniającegowagi,którychprzypisanietymwieluzasa-
domuznajemywnaszychprzemyślanychsądachzawłaściwe.
Odrzucenieintuicjonizmusprowadzasiędozaproponowania
takichkonstruktywnychkryteriów,którezdaniemintuicjonisty
nieistnieją.Pojęciezasadyocharakterzeniewątpliwieetycz-
nymjestzpewnościąniejasne,choćnietrudnoprzedstawić
licznezaczerpnięteztradycjiizdrowegorozsądkuprzykłady.
Leczabstrakcyjnerozważanietegozagadnieniajestbezce-