Terapia zajęciowa osób z niepełnosprawnością intelektualną

Edyta Janus

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-200-5641-9

DOI:

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2018

Liczba stron:

337

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. Terapia zajęciowa osób z niepełnosprawnością intelektualną. Red. Janus, Edyta . : PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2018, 337 s. ISBN 978-83-200-5641-9

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Janus, E.

T1 Terapia zajęciowa osób z niepełnosprawnością intelektualną

PB PZWL Wydawnictwo Lekarskie

YR 2018

SN 978-83-200-5641-9

Bibliografia BibTex:

@Book{ 198134, author = "", editor = "Janus, Edyta", title = "Terapia zajęciowa osób z niepełnosprawnością intelektualną", publisher = "PZWL Wydawnictwo Lekarskie", year = "2018", address = "", isbn = "978-83-200-5641-9" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Janus, Edyta

TI - Terapia zajęciowa osób z niepełnosprawnością intelektualną

PB - PZWL Wydawnictwo Lekarskie

CY -

PY - 2018

SN - 978-83-200-5641-9

ER -

Netografia (standard APA):

. Red. Janus, Edyta. Terapia zajęciowa osób z niepełnosprawnością intelektualną [baza danych online] : PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2018 [dostęp: 02 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/terapia-zajeciowa-osob-z-niepelnosprawnoscia-intelektualna-edyta-janus-198134.

terapia zajęciowa osób z niepełnosprawnością intelektualną, narzędzie oceny w terapii zajęciowej, terapia zajęciowa osób z głęboką niepełnosprawnością intelektualną, terapia zajęciowa dzieci z zespołem Downa, stymulacja polisensoryczna metodą Snoezelen

Pierwsza w języku polskim publikacja poruszająca w sposób kompleksowy problematykę terapii zajęciowej osób z niepełnosprawnością intelektualną.

Przedstawia teoretyczne aspekty niepełnosprawności i terapii zajęciowej. Pokazuje obszary funkcj...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-200-5641-9

DOI:

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2018

Liczba stron:

337

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

CZĘŚĆ I. TEORETYCZNE ASPEKTY NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI I TERAPII ZAJĘCIOWEJ18
1. Niepełnosprawność intelektualna – definicje, przyczyny, klasyfikacje – Paweł Żychowicz, Edyta Janus20
1.1. Wprowadzenie20
1.2. Ustalenia terminologiczne21
1.3. Wybrane definicje23
1.4. Przyczyny niepełnosprawności intelektualnej26
1.5. Wybrane sposoby klasyfikowania27
1.6. Podsumowanie31
Polecenia i pytania sprawdzające32
Piśmiennictwo33
2. Charakterystyka wybranych zaburzeń rozwojowych związanych z niepełnosprawnością intelektualną – Aneta Bac36
2.1. Wprowadzenie36
2.2. Zespół Downa (Down syndrome – DS)37
2.3. Spektrum autyzmu (autism spectrum disorder – ASD)38
2.4. Mózgowe porażenie dziecięce (MPD; cerebral palsy – CP)40
2.5. Mukopolisacharydoza (mucopolysaccharidosis – MPS)42
2.6. Embriopatia poróżyczkowa (congenital rubell syndrome – CRS)43
2.7. Alkoholowy zespół płodowy ( fetal alcohol syndrome – FAS)44
2.8. Podsumowanie46
Polecenia i pytania sprawdzające46
Piśmiennictwo47
3. Charakterystyka wybranych zaburzeń psychicznych współwystępujących z niepełnosprawnością intelektualną – Edyta Janus48
3.1. Wprowadzenie48
3.2. Charakterystyka zaburzeń psychicznych48
3.3. Problemy diagnozy i występowanie zaburzeń psychicznych u osób z niepełnosprawnością intelektualną49
3.4. Wybrane zaburzenia psychiczne50
3.4.1. Depresja51
3.4.2. Zaburzenia lękowe54
3.4.3. Schizofrenia56
3.4.4. Zaburzenia osobowości59
3.5. Podsumowanie61
Polecenia i pytania sprawdzające61
Piśmiennictwo62
4. Rozumienie terapii zajęciowej i umiejętności terapeuty zajęciowego pracującego z osobami z niepełnosprawnością intelektualną – Edyta Janus64
4.1. Wprowadzenie64
4.2. Rozumienie terapii zajęciowej64
4.3. Podejście Skoncentrowane Na Osobie67
4.4. Przegląd umiejętności terapeuty zajęciowego68
4.4.1. Umiejętności podstawowe70
4.4.2. Umiejętności ogólne71
4.4.3. Umiejętności specjalistyczne72
4.4.4. Kluczowe zadania73
4.5. Podsumowanie74
Polecenia i pytania sprawdzające74
Piśmiennictwo75
5. Wybrane narzędzia oceny w terapii zajęciowej osób z niepełnosprawnością intelektualną – Aneta Bac76
5.1. Wprowadzenie76
5.2. Wybrane podstawowe narzędzia oceny terapeutycznej77
5.2.1. Obserwacja77
5.2.2. Wywiad78
5.2.3. Skala wzrokowo-analogowa (Visual Analogue Scale – VAS)80
5.3. Wybrane narzędzia oceny poziomu wydolności funkcjonalnej81
5.3.1. ABILHAND Questionnaire81
5.3.2. ABILHAND-Kids Questionnaire81
5.3.3. Assisting Hand Assessment (AHA)82
5.3.4. Assessment of Motor And Process Skills (AMPS)82
5.3.5. School Version of the Assessment of Motor and Process Skills (School AMPS)84
5.3.6. Manual Ability Measure (MAM-36)84
5.3.7. Gross Motor Function Classification System Expanded and Revised (GMFCS – E & R)85
5.3.8. Pediatric Evaluation of Disability Inventory-Computer Adaptive Test – Autism Spectrum Disorders (PEDI-CAT ASD)86
5.3.10. School Function Assessment (SFA)87
5.3.9. Kwestionariusz Diagnozy Funkcjonalnej (KDF)87
5.3.11. Skala Katza89
5.4. Wybrane narzędzia oceny zdolności poznawczych i kognitywnych oraz zachowania90
5.3.12. Waisman Acitivities of Daily Living Scale (W-ADL)90
5.4.1. Krótka Skala Oceny Stanu Psychicznego (Mini-Mental State Examination – MMSE)90
5.4.2. Montrealska Skala Oceny Funkcji Poznawczych (Montreal Cognitive Assessment – MoCA)91
5.4.3. Saint Louis University Mental Status Examination (SLUMS)92
5.4.4. Kettle Test (test czajnika)93
5.5. Wybrane narzędzia oceny zdolności społecznych94
5.4.5. Behavior Assessment System For Children – Second Edition (BASC-2)94
5.5.1. Evaluation of Social Interaction (ESI)94
5.5.2. Skala Przystosowania Społecznego Conkeya i Walsha94
5.5.3. Inwentarz prac PPAC H.C. Gunzburga95
5.5.4. Vineland Adaptive Behavior Scale – Second Edition (VABS, Vineland-II)96
5.6. Wybrane narzędzia oceny dysfunkcji fizycznych97
5.6.1. Oglądanie97
5.6.2. Badanie dotykiem97
5.6.3. Pomiary liniowe97
5.6.4. Pomiary kątowe zakresów ruchu i zapisu według systemu SFTR98
5.6.5. Testy funkcjonalne99
5.6.6. Badanie siły mięśniowej99
5.7. Podsumowanie100
Piśmiennictwo101
Polecenia i pytania sprawdzające101
CZĘŚĆ II. OBSZARY FUNKCJONOWANIA OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ I MOŻLIWOŚCI, JAKIE DAJE TERAPIA ZAJĘCIOWA104
6. Podstawowe i złożone czynności życia codziennego – Aneta Bac106
6.1. Wprowadzenie106
6.2. Charakterystyka czynności życia codziennego w aspekcie niepełnosprawności intelektualnej107
6.3. Analiza aktywności i trening czynności życia codziennego113
6.3.1. Analiza aktywności113
6.3.2. Trening czynności życia codziennego – przykłady115
6.4. Zapobieganie urazom i upadkom podczas wykonywania czynności życia codziennego118
6.4.1. Sprzęt pomocniczy119
6.4.2. Adaptacje środowiskowe120
6.5. Podstawowe czynności życia codziennego121
6.5.1. Kąpiel i branie prysznica121
6.5.2. Ubieranie się122
6.5.3. Jedzenie122
6.5.4. Komunikacja funkcjonalna123
6.5.5. Mobilność funkcjonalna123
6.5.6. Zabiegi kosmetyczne i higiena jamy ustnej124
6.5.7. Korzystanie z toalety124
6.6. Złożone czynności życia codziennego125
6.6.1. Dbanie o ubrania125
6.6.2. Poruszanie się poza domem125
6.6.3. Prowadzenie samochodu125
6.6.4. Pisanie ręczne126
6.6.5. Lekkie prace domowe126
6.6.6. Zarządzanie finansami127
6.6.7. Przygotowywanie jedzenia127
6.6.10. Robienie zakupów128
6.6.8. Zarządzanie lekami i dbanie o zdrowie128
6.6.9. Odpoczynek i sen128
6.7. Interwencja terapeutyczna w czynnościach życia codziennego129
6.7.1. Niepełnosprawność intelektualna w stopniu lekkim129
6.7.2. Niepełnosprawność intelektualna w stopniu umiarkowanym i znacznym130
6.7.3. Niepełnosprawność intelektualna w stopniu głębokim131
6.8. Studium przypadku132
6.9. Podsumowanie133
Polecenia i pytania sprawdzające133
Piśmiennictwo134
7. Terapia zajęciowa osób z niepełnosprawnością intelektualną w środowisku szkolnym – Agnieszka Żychowicz136
7.1. Wprowadzenie136
7.2. System edukacji specjalnej w Polsce137
7.2.1. Uczeń z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim140
7.2.2. Uczeń z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym142
7.2.3. Uczestnik zajęć rewalidacyjno-wychowawczych145
7.3. Terapia zajęciowa w szkole147
7.3.1. Środowisko szkolne149
7.3.2. Przebieg interwencji w praktyce szkolnej153
7.3.3. Sposoby uczenia umiejętności szkolnych w terapii zajęciowej161
7.4. Komunikacja w środowisku szkolnym167
7.4.1. Komunikacja wspomagająca i alternatywna168
7.4.2. Rola terapeuty zajęciowego w procesie komunikacji172
7.5. Podsumowanie174
Polecenia i pytania sprawdzające174
Piśmiennictwo175
8. Praca jako istotny obszar terapii zajęciowej osób z niepełnosprawnością intelektualną – Edyta Janus180
8.1. Wprowadzenie180
8.2. Zatrudnienie osób z niepełnosprawnością intelektualną w Polsce – dane statystyczne i wybrane podmioty181
8.2.1. Definicje niepełnosprawności181
8.2.2. Liczba osób z niepełnosprawnością181
8.2.3. Liczba osób z niepełnosprawnością aktywnych zawodowo182
8.2.4. Podmioty zatrudniające osoby z niepełnosprawnością183
8.2.5. Problemy osób z niepełnosprawnością na otwartym rynku pracy186
8.2.6. Podmioty zatrudniające osoby z niepełnosprawnością a terapeuci zajęciowi187
8.3. Terapia zajęciowa w rehabilitacji zawodowej190
8.3.1. Praca i rehabilitacja zawodowa dla osób z niepełnosprawnością190
8.3.2. Czynniki wpływające na efekty działań terapeuty zajęciowego191
8.3.3. Proces rehabilitacji zawodowej osób z niepełnosprawnością192
8.4. Rehabilitacja zawodowa – zadania terapeuty zajęciowego196
8.4.1. Praca indywidualna z osobą z niepełnosprawnością intelektualną196
8.4.2. Praca z rodziną198
8.4.3. Współdziałanie ze społecznością lokalną199
8.5. Podsumowanie201
Polecenia i pytania sprawdzające201
Piśmiennictwo202
9. Czas wolny i zabawa osób z niepełnosprawnością intelektualną – Paweł Żychowicz204
9.1. Wprowadzenie204
9.2. Czas wolny205
9.3. Czas wolny osób z niepełnosprawnością intelektualną206
9.4. Rola terapeuty zajęciowego i sposoby włączania osób z niepełnosprawnością intelektualną w różne formy spędzania czasu wolnego212
9.5. Zabawa215
9.6. Podsumowanie218
Piśmiennictwo218
Polecenia i pytania sprawdzające218
10. Uczestnictwo społeczne – Agnieszka Smrokowska-Reichmann222
10.1. Wprowadzenie222
10.2. Podstawy teoretyczne uczestnictwa społecznego osób z niepełnosprawnością intelektualną223
10.2.1. Normalizacja224
10.2.2. Inkluzja i integracja227
10.2.3. Empowerment229
10.3. Przykłady modeli i projektów w zakresie uczestnictwa społecznego osób z niepełnosprawnością intelektualną231
10.3.1. SIVUS231
10.3.2. People First234
10.3.3. Praca autobiograficzna237
10.3.4. Język łatwy244
10.4. Podsumowanie246
Piśmiennictwo247
Polecenia i pytania sprawdzające247
CZĘŚĆ III. WYBRANE PROBLEMY ZAJĘCIOWE OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ250
11. Terapia zajęciowa osób z zespołem Downa w okresie wczesnego dzieciństwa – Paweł Żychowicz, Agnieszka Żychowicz252
11.1. Wprowadzenie252
11.2. Wspomaganie rozwoju fizycznego i nabywania umiejętności przez dzieci z zespołem Downa253
11.2.1. Kamienie milowe w rozwoju dużej i małej motoryki dziecka z zespołem Downa253
11.2.2. Wsparcie rodziny dziecka z zespołem Downa w procesie terapii zajęciowej259
11.2.3. Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka z zespołem Downa262
11.3. Podsumowanie265
Piśmiennictwo266
Polecenia i pytania sprawdzające266
12. Seksualność osób z niepełnosprawnością intelektualną z perspektywy terapii zajęciowej – Agnieszka Smrokowska-Reichmann, Edyta Janus270
12.1. Wprowadzenie270
12.2. Rozwój psychoseksualny osób z niepełnosprawnością intelektualną270
12.3. Zakresy seksualności osób z niepełnosprawnością intelektualną a rola terapii zajęciowej273
12.4. Przykład interaktywnych zajęć w ramach wychowania psychoseksualnego276
12.5. Poczucie prywatności osób z niepełnosprawnością intelektualną282
12.6. Ochrona przed wykorzystaniem seksualnym285
12.7. Podsumowanie287
Polecenia i pytania sprawdzające287
Piśmiennictwo288
13. Wybrane zagadnienia terapii zajęciowej osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim – Agnieszka Żychowicz, Paweł Żychowicz290
13.1. Wprowadzenie290
13.2. Niepełnosprawność intelektualna w stopniu głębokim ze sprzężeniami291
13.2.1. Funkcje poznawcze292
13.2.2. Funkcjonowanie społeczne i porozumiewanie się293
13.3. Zwiększanie zakresu uczestnictwa poprzez terapię zajęciową296
13.3.1. Diagnoza funkcjonalna296
13.3.2. Planowanie terapii zajęciowej299
13.3.3. Przebieg terapii zajęciowej300
13.3.4. Wspieranie rodziny304
13.3.5. Czas wolny305
13.4. Podsumowanie306
Polecenia i pytania sprawdzające306
Piśmiennictwo307
14. Środowiska polisensoryczne dla osób z niepełnosprawnością intelektualną na przykładzie metody Snoezelen (MSE) – Agnieszka Smrokowska-Reichmann310
14.1. Wprowadzenie310
14.2. Geneza i istota metody Snoezelen311
14.3. Osiem zasad prowadzenia sesji Snoezelen314
14.4. Wyposażenie pomieszczenia Snoezelen (Sali Doświadczania Świata)319
14.5. Problemy w stosowaniu metody Snoezelen323
14.6. Metoda Snoezelen współcześnie325
14.7. Miejsce metody Snoezelen w terapii zajęciowej327
14.8. Podsumowanie328
Piśmiennictwo329
Polecenia i pytania sprawdzające329
Skorowidz332

1.2.Ustaleniaterminologiczne

NiepełnosprawnościIntelektualnej(EuropeanAssociationforMentalHealthin

IntellectualDisability-EAMHID).PrzykłademzmiandokonującychsięwPolsce

możebyćużycieokreślenianupośledzenieumysłowe”wustawiePrawooświatowe

tylkowprzypadkuokreśleniakonsekwencjidziałaniawcześniejszychaktówpraw-

nych.Innyprzykładstanowizmiananazwyzałożonegowroku1991Polskiego

StowarzyszenianaRzeczOsóbzUpośledzeniemUmysłowym-PSOUU,które

wroku2015przyjęłonazwęPolskieStowarzyszenienaRzeczOsóbzNiepełno-

sprawnościąIntelektualną-PSONI1.

Podręcznikstatystyczno-diagnostycznyzaburzeńpsychicznychDSM-5(Diagno-

sticandStatisticalManualofMentalDisorders)AmerykańskiegoTowarzystwa

Psychiatrycznego(AmericanPsychiatricAssociation-APA)propagujetermin

nniepełnosprawnośćintelektualna(zaburzeniarozwojuintelektualnego)”[APA

2013:33]zzaznaczeniem,żepodwójnanazwasłużyjednoznacznemuodniesieniu

dosformułowaniaużytegowMiędzynarodowejStatystycznejKlasyﬁkacjiChorób

iProblemówZdrowotnychICD-11,wktórymzastąpionoterminnupośledzenieumy-

słowe”(występującywICD-10)przeznzaburzeniarozwojuintelektualnego”.

OrganizacjaNarodówZjednoczonych[ONZ2007:2]wswoichdokumentach

używaizalecastosowanieterminunosobazniepełnosprawnością”(apersonwith

disabilities)-zatemwprzypadkuosóbzniepełnosprawnościąintelektualnązasad-

neipożądanejestużywaniesformułowanianosobazniepełnosprawnościąintelek-

tualną”.

Zewzględunato,żeosobyzniepełnosprawnościąintelektualnąsągrupąosób

szczególniełatwoulegającąstygmatyzacji,sformułowanozaleceniadotyczącemó-

wieniaipisaniaonich.Potocznieużywanyjęzykopisuświataizjawisk,którym

posługująsięludzieimedia,możegenerowaćokreślonepostawywobecosóbznie-

pełnosprawnością.Mowapotocznaitreściprzekazywanewmediachdotycząceosób

zniepełnosprawnościąintelektualnąnierzadkosąpełnearchaizmówiuprzedzeń,

comożesprzyjaćdeprecjonowaniutychosóbiutrwalaniuistniejącychnaichtemat

stereotypów[Shearer2002,Damentkoiwsp.2010].

Wwieluanglojęzycznych(główniebrytyjskich)publikacjachdotyczącychterapii

zajęciowejosóbzobniżonympotencjałemintelektualnymstosujesięterminylearning

disabilitieslublearningdisability,którychznaczeniejestbardzozbliżonedoniepeł-

nosprawnościintelektualnejopisanejwdalszejczęścirozdziału(czyli:widoczne

znaczneupośledzeniezdolnościumysłowychiumiejętnościspołecznych,które

występująprzedosiągnięciemdorosłości)[DoH2001:14].

Przedstawionepowyżejrozważaniamająistotneznaczenierównieżdlaterapeu-

tówzajęciowych,którzypracujązosobamizniepełnosprawnościąintelektualną.

Używanieodpowiednichokreśleńzarównowmowie,jakiwpiśmiezpewnością

stanowiczynniksprzyjającyzwalczaniustereotypówiprzeztoułatwiającywłącza-

nietychżeosóbdouczestnictwaspołecznego.

Brak wyników

Terapia zajęciowa osób z niepełnosprawnością intelektualną

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra