Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.Wybranedefnicje
23
codziennychczynności,takichjak:porozumiewaniesię,uczestniczeniewżyciu
społecznym,samodzielneżyciewróżnorodnychśrodowiskach,takichjak:dom,
szkoła,środowiskopracy,grupaspołeczna.
3.Początekdeficytówintelektualnychiprzystosowawczychwokresierozwojowym.
Jednazaktualnychdefinicjiniepełnosprawnościintelektualnejzostałaopracowa-
nawroku2010przezR.L.Schalockazzespołemspecjalistówskupionychwokół
AAIDD.Wedługtejdefinicjiniepełnosprawnośćintelektualnacharakteryzujesię
istotnymograniczeniemzarównowfunkcjonowaniuintelektualnym,jakizachowa-
niuprzystosowawczym,ujawniającymsięwpoznawczych,społecznychipraktycz-
nychumiejętnościach.Powstajeprzed18.rokiemżycia[Schalockiwsp.2010:1].
Implementacjatejdefinicjijestzwiązanazkluczowymizałożeniami:
1.Ograniczeniawobecnymfunkcjonowaniuosobymusząbyćanalizowanewkon-
tekściejejśrodowiskarówieśniczegoikultury.
2.Prawidłowaocenapowinnauwzględniaćróżnorodnośćkulturowąijęzykową,
atakżeróżnicewkomunikowaniusięorazczynnikisensoryczne,motoryczne
ibehawioralne.
3.Ukażdejjednostkiograniczeniawspółwystępujązmocnymistronami.
4.Ważnymcelemcharakterystykiograniczeńjestopracowanieprofilupotrzebnego
wsparcia.
5.Adekwatnewsparcieosobisteudzielaneprzezdłuższyczasosobiezniepełno-
sprawnościąprzynosipoprawęjejfunkcjonowania[Schalockiwsp.2010:1].
JakzauważaR.J.Kijak,wszystkiedefinicjeniepełnosprawnościintelektualnej
pojawiającesięodpoczątkuXXwiekumożnarozpatrywaćalbozperspektywy
medycznej,albozperspektywyspołecznej[Kijak2013:13].Różnicemiędzymodelem
medycznymispołecznymdotycząszerokiegozakresuzagadnieńteoretycznychiprak-
tycznychzwiązanychm.in.zprzyjmowaniemodmiennychdefinicjiniepełnosprawno-
ściipostrzeganiajejetiologii,przyjmowaniemodmiennychkryteriówocenymożliwo-
ścirozwojuosóbzniepełnosprawnościąorazefektówrehabilitacji,atakżepoglądów
natematgłównegopodmioturehabilitacji[Stubbins1988,za:Kazanowski2015:36].
Modelmedyczno-opiekuńczyujmujeosobytejakoniezdolnedopełnieniaważ-
nychrólifunkcjispołecznych.Niepełnosprawnośćintelektualnazaśpostrzegana
jestjakoproblemjednostkowy,któryznajdujesięwcentrumzainteresowaniame-
dycyny.Niepełnosprawnośćrównoznacznajestzatemzchorobą,którąmożnaleczyć
właśniezapomocąśrodkówmedycznych,coczęstowymagaumieszczaniatychże
osóbwośrodkachodosobnienia.
Modelspołecznyniepełnosprawnościintelektualnejuwzględniaszerokorozu-
mianąperspektywęspołecznąitraktujeniepełnosprawnośćjakozjawisko,które
dotyczyorganizacjispołeczeństwa-uznaje,żeosobytemajątakiesameprawajak
inniuczestnicyżyciaspołecznego,awszczególnościprawododecydowaniaosobie
[Kirenko2007:84].Niepełnosprawnośćujmowanazgodniezmodelemspołecznym
wymaganieleczenia,alezmianwspołeczeństwie[Kazanowski2015:35],które
powinnysiękoncentrowaćnaintegracjispołecznej.
