Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
1.Niepełnosprawnośćintelektualna–defnicje,przyczyny,klasyfkacje
OpracowanyprzezWHOsystemklasyfikacjiICFłączyobiewyżejopisane
koncepcje[WHO2009].Wliteraturzedotyczącejterapiizajęciowejzalecanejest,
abyterapeucizajęciowirozumieliistosowaliwpraktycekoncepcjęICF(wtworze-
niuprogramuinterwencjizorientowanejnaklienta)[Diamant2004:39].Koncepcja
tanieklasyfikujeludzi,alesłużydoopisufunkcjonowaniaczłowiekaijegoogra-
niczeńorazjakonarzędziedoorganizacjitychinformacji.Uosóbzniepełnospraw-
nościąintelektualnąobserwujesięwedługICFupośledzeniefunkcjiintelektual-
nych(b117),rozumianychjakonogólnefunkcjepsychiczneniezbędnedo
rozumieniaikonstruktywnegoscalaniaróżnychczynnościpsychicznych;zuwzględ-
nieniemwszystkichfunkcjipoznawczychiichrozwojuwciągucałegożycia”[ICF:
49].Możeonoprowadzićdoróżnegostopniaograniczeńwaktywnościachiuczest-
niczeniuosoby,jakrównieżmożewspółistniećzupośledzeniemstrukturciała
orazinnychfunkcjiciała.Przezunikanieodnoszeniasiędoosobywkategorii
określeństanuzdrowialubniepełnosprawnościorazstosowanieokreśleńneutralnych
zamiasttakichjaknosobaniepełnosprawnaintelektualnie”zgodniezintencjąkla-
syfikacjimożnasięposłużyćwyrażeniemnosobazproblememwuczeniusię”[WHO
2009:242].
WmodeluICF(modelbiopsychosocjalny)podkreślasię,żeczynnikiśrodowisko-
we(kontekstowe)mogąmiećwpływnawykonanieróżnychzajęćinależywziąćje
poduwagęwtrakcieoceny,planowaniairealizacjiinterwencji(odniesieniemdla
porównaniafunkcjonowaniaosobypowinnobyćrzeczywiste,aktualneotoczenie,
awystępującewnimczynnikiśrodowiskowemogąułatwiaćlubutrudniaćtofunk-
cjonowanie).Towłaśnieinterakcjamiędzycharakterystycznymicechamistanu
zdrowiaaczynnikamikontekstowymijestpowodemniepełnosprawności.Podobne
podejściewidocznejestwmodelachterapiizajęciowej,wktórychnależywziąćpod
uwagęosobęiśrodowiskojakodynamiczneiwpływającenasiebieelementy[WHO
2009:239].
WmodeluICFprzyjmujesiętakże,żeotoczenie(fizyczne,społeczne),wktórym
żyjąludzie,odgrywagłównąrolęwekspresjiichzdolnościdofunkcjonowania.
Wprzypadkuosóbzniepełnosprawnościąintelektualnątakiepodejścieskłaniado
dostosowaniaśrodowiskalubprowadzeniainterwencjiwspomagającychwpostaci
zastosowaniapomocy(adaptacji)wporuszaniusię,urządzeńkomunikacjialterna-
tywnejiinnychprzyrządów,którychwykorzystaniemożezwiększyćmożliwości
funkcjonalneosoby.Ponadto,szczególniewprzypadkudziecizniepełnosprawnością
intelektualną,wocenieiwsamejinterwencjipowinnobyćuwzględnioneśrodowisko
społeczneikulturowe,ponieważwichprzypadkupostawy,wartościiprzekonania
innychludzi(rodziców,opiekunów,bliskich,nauczycieli)bardzowpływająnaudział
wcodziennychczynnościach.
Podejścieterapeutyczneskoncentrowanenaupośledzeniustrukturyciałaijego
funkcji,któreleżyupodstawfunkcjonalnychograniczeń,opierasięnazałożeniu,że
nleczenie”spowodujeefektywpostacipoprawyfunkcjiiżenwięcejterapii”przy-
niesielepszewyniki.ModelICFsprzyjaangażowaniurodzicówwokreślaniecelów
terapiizajęciowejichdzieci,któredotycząsprawnościfunkcjonalnej(aktywności)
