Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przewlekłenarażenienadziałanieołowiuzmniejszatakżewchłanianieglukozy
isoduzjelit.
Wwynikuprzewlekłegonarażenianakadm,pobieranywdiecie(powyżej1mg
Cd/kgdiety),obserwowanowJaponiizespółchorobowyitai-itai,któryobejmował
takżezmianywprzewodziepokarmowymwpostacizanikowegozapaleniabłony
śluzowejżołądkaizanikubłonyśluzowejjelit.
Uszczurówwostrym,dożołądkowymzatruciuazotanem(III)(azotynem)
obserwowanouszkodzeniabłonyśluzowejżołądkaijelitorazbiernewchłania-
nieD-(+)-ksylozywobuodcinkachprzewodupokarmowego.Aktywności
Na+,K+-ATPazyifosfatazyalkalicznejwbłonieśluzowejjelitaniezmieniałysię
wwarunkachhipoksjiwywołanejprzezazotan(III)wjelicie.Przeciwnie,wpod-
przewlekłymzatruciuazotanem(III)dochodziłodozahamowaniaaktywnościobu
enzymówidoupośledzeniawchłanianiaksylozyzjelita,pomimoniezmienionego
metabolizmuaerobowegowjegobłonieśluzowej(tab.1.2).
Zwróconouwagęnarolęendo-iegzogennegotlenkuazotu(NO)wuszkodze-
niubłonyśluzowejprzewodupokarmowego.EndogennyNOuczestniczywregula-
cjiwydzielaniakwasusolnegoiwodorowęglanówwżołądkuprzezzmianęprze-
pływukrwiwbłonieśluzowejorazuwalnianiegastryny.Azotan(III),jakonieswo-
istydonorNO,działaprooksydacyjnienabłonęśluzowąjelita,prowadzącdo
peroksydacjilipidów,zmniejszeniaaktywnościenzymówtransportubłonowego
iupośledzeniawchłanianiaksylozy.Wkwaśnymśrodowiskużołądkaazotan(III)
natomiastdziałaantyoksydacyjnie,hamujeperoksydacjęlipidóworazzwiększaak-
tywnośćdysmutazyponadtlenkowej(SOD),niewpływazaśnaaktywnośćperoksy-
dazyglutationowej(GPx)oraznapoziomyniebiałkowychibiałkowychzwiązków
tiolowych,biorącychudziałwutrzymaniurównowagipro-/antyoksydacyjnej.
N-nitrozoaminy(N-nitrozodietyloaminaiN-metylo-N-nitrozomocznik),rów-
nieżjakonieswoistedonoryNO,wwyższychdawkachuszkadzająbłonęśluzową
jelitwwynikuperoksydacjilipidów.
Poliaminy(putrescyna,spermidynaispermina),jakoprzeciwutleniaczeoraz
inhibitorysyntazyNO(NOS),takiejakN-
ω
-nitro-L-arginina,hamująperoksydację
lipidówwbłonieśluzowejprzewodupokarmowego,zwiększająaktywnośćSOD
ienzymówtransportubłonowegooraznormalizująwchłanianieksylozywjelitach.
Salicylany,zwłaszczakwasacetylosalicylowy,orazniesteroidowelekiprze-
ciwzapalne,takiejakindometacyna,diklofenak,ibuprofen,indoprofen,piroksy-
kaminabumeton,hamującaktywnośćcyklooksygenaz1i2,upośledzająbiosynte-
zęprostaglandyn(PGI
2iPGE
2)itromboksanu(TXA
2).Prowadzitodonadmierne-
gowytwarzaniasokużołądkowego,cojestprzyczynąuszkodzeniabłonyśluzowej,
mikrokrwawieńiwrzodówtrawiennych,atakżedonasilonejczynnościruchowej
jelit,przejawiającejsiębiegunką.Powtarzającesięuszkodzeniabłonyśluzowejżo-
łądka,np.przezkwasacetylosalicylowy,prowadządonasilonejproliferacjibłony
śluzowejwwynikuzwiększonejekspresjipeptydówwzrostowych,takichjakna-
skórkowyczynnikwzrostu(EGF)itransformującyczynnikwzrostualfa(TGF-α)
orazichreceptorów.
Alkoholetylowyhamujebiosyntezęprostacykliny(PGI
2)wśródbłonkunaczy-
niowymorazobniżastosunekPGI
2/TXA
2.Wchorobiealkoholowejobserwujesię
zaburzeniaczynnościruchowej,wydzielniczejitrawiennejprzewodupokarmowe-
22
