Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zastrzecjednaknależy,iżopracowanietegorodzajufilologicznegokomen-
tarzadotaklicznegokorpusutekstów,jakiezłożyłysięnadorobekpowojennej
translatorykibiblijnejwPolsce,niemożepretendowaćdoroliujęciaobejmujące-
gowszystkiewyłaniającesięprzytejokazjizagadnienia.Aleteżmożnaśmiało
stwierdzić,iżwieleproblemównaturyfilologicznej,którepojawiłysięwtoku
ekscerpcjiianalizmateriałowych,zdradzatendencjęzjawiskpowtarzalnych,na
prawachanalogiidającychsięteżodnieśćdoszereguinnychobszarówjęzyka
współczesnychtłumaczeńbiblijnych.Cowięcej,pracatanieotwiera,leczdołą-
czadocorazintensywniejpodejmowanejwostatnichlatachrefleksjifilologicz-
nychwokółzagadnieńpolskiegojęzykareligijnego,wtymjegobiblijnychdo-
świadczeń.Domianakompletnościniepretendujetakżeliczbaformikonstruk-
cji,którezłożyłysięnacałościowyrejestromawianychzagadnień,gdyżznatury
swejzbiórtenmacharakterotwarty.Wobecbrakuwciążwliteraturzepolskiej
miarodajnegoisystemowegoopracowanialeksykograficznegoogółujednostek
otypiebiblizmów,opracowanietoskupiasięnatejczęściowegozasobu,która
odznaczasięformalnąisemantycznąwyrazistością.Nakorpustakiskładająsię
bezwątpieniapołączeniawyrazoweotypiefrazeologizmów,formuł,przysłów,
sentencjiiperykop,zktórychlwiaczęśćfunkcjonujenaprawachlocicommunes
polszczyznywogóle.Cechąwspólną,któraposłużyłazarazemzapodstawowe
kryteriumwilościowymijakościowymustaleniukorpusubadanychbiblizmów,
jestichgenetycznystatuscytatuwzględemtekstukanonicznego.Oznaczato,
iżkażdazomawianychkonstrukcjiposiadaswójformalnyprototypwobrębie
tekstujęzykawyjściowego,cozasadniczoodróżniatenrodzajjednostekodbibli-
zmówukształtowanychwdrodzeprzekształceńsemantyczno-formalnychoty-
piealuzji,syntezyczyteżtrawestacji.Takicharakterbadanychformjęzykowych
pozwalateżnaśledzeniezarównorelacji,jakiezachodząnaliniitekstwyjściowy
-tekstdocelowy,jakteżzależnościintertekstowychwobrębieprzyjętegokorpu-
surodzimychtranslacji.Obokczynnikównaturygenetycznejdodatkowymkry-
teriumłączącymomawianekonstrukcjejestfaktichprzynależnościdozasobu
skonwencjonalizowanychpołączeńwyrazowych,tj.jednostekutrwalonychiod-
twarzalnychwzbiorowejświadomościużytkownikówjęzykapolskiego.Mimo
materiałowegorozdzielenianiniejszejpracynadwie,osobneczęści,wistocie
krągomawianychzjawiskjęzykowychwykazujeznamionawspólnegozbioru
inwariantnychstylowowyznacznikówpolszczyznybiblijnej.
Niniejszeopracowaniewpisujesięnaprawachkontynuacjiwpodejmo-
waneprzezemnieodszeregulatpracenadróżnymiaspektamifunkcjonowa-
niareligijnejodmianystylowejjęzykapolskiego,którychosobnączęśćstanowią
badanianadjejtematycznądominantąbiblijną.Wstarszejiodrębnejodsłonie
skupiłysięonenaukazaniupodstawowegokorpusustałychzwiązkówwyrazo-
wychpochodzeniabiblijnegowperspektywieichhistorycznegotworzeniasię
istopniowejpetryfikacji,udziałuwtymprocesieogółupełnychpolskichprze-
kładówBibliipowstałychprzedrokiem2000,atakżewskazanianazależności
ifiliacjemiędzytekstowe.Dodatkową,równieważnąintencjątychbadańbyło
przybliżeniestatusuformalno-semantycznego,jakiposzczególnebiblizmyfra-
zeologicznezyskaływzasobachpolszczyznyogólnej.Całościowedanewynika-
jącezanalizyzebranegopodtymkątemmateriałuprzyniosłaosobnamonogra-
fiapt.Frazeologiabiblijnawjęzykupolskim(2001).Przyjętewniejzałożeniaopisu
7
