Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
świętyTomaszzAkwinu,Traktatosprawiedliwości
Uwzględniająckolejnąkorektę,rozciągającąpojęciebezprawniewy-
rządzanejszkody,czylikrzywdy,takżenaniektórekarysłużącepożytkowi
ogółu,definicjikrzywdymożnabynadaćjeszczebardziejszczegółowąpostać:
Krzywdępopełniasięprzezto,żewyrządzasiępewnąszkodędrugiemu
wbrewjegowoli,chybażejesttoszkodasłużącadobruwspólnemuiza-
dawanaprzezuprawnionegoprzedstawicielawładzy.
Czyjednaktaksprecyzowanadefinicjakrzywdyjestjużadekwatna?
WświetleniektórychwypowiedziTomaszazAkwinuwydajesiętona-
dalwątpliwe.Omawiającróżnewykroczeniaprzeciwkosprawiedliwości,
którychmożesiędopuszczaćoskarżycielwsądzie,Tomaszstwierdzana
przykład,żechociażnoskarżeniemanaceludobrowspólne,doktórego
zmierzasięprzezrozpoznanieprzestępstwa”
,tojednaknniktłniepowi-
nienniesprawiedliwieszkodzićdrugiemu,abywspieraćdobrowspólne”
20
.
Przytoczonetwierdzenieniemiałobywielesensu,gdybyoskarżeniesłużące
dobruwspólnemumusiałobyćtymsamymzdefinicjisprawiedliwe.Tomasz
zdajesięjednakzakładać,żenawettakiepożyteczneoskarżeniemożebyć
mimowszystkokrzywdzące.
Zarysowanąwątpliwośćcodoadekwatnościostatniosformułowanej
definicjikrzywdywzmacniałybyrównież-przynajmniejodpowiednio
interpretowane-uwagiTomaszazAkwinunatematsprawiedliwejkary
śmierci.Tomaszstoinastanowisku,żetanajsurowszakarawniektórych
przypadkachjestusprawiedliwiona,alezdajesobiesprawę,żejejsprawiedli-
wości,czyteżetycznejgodziwości,nawetwtakichrazachzagrażająpoważ-
neobiekcje.Jednaznichopierałabysięnaogólnejzasadzie,zgodniezktórą
ntego,cojestsamowsobiezłe,niewolnoczynićzewzględunażadendobry
cel”
21
oraznabardziejszczegółowejtezie,żenzabicieczłowiekajestsamo
wsobiezłe”
.Odnoszącsiędotejtrudności,TomaszzAkwinunieodrzuca
ogólnejzasady,przezktórą-wśladzaAugustynem-uznajeniedopuszczal-
nośćwszelkichczynówwewnętrzniezłychlubniegodziwych,bezwzględu
najakiekolwiekwynikająceznichzewnętrznekorzyści;zdajesięjednak
ograniczaćważnośćjejdrugiejprzesłanki,azatemkwestionowaćbez-
względnąwewnętrznąniegodziwośćzabijanialudzi.Takmianowiciepisze:
20
q.68a.3co.:(ł)Nullusautemdebetalicuinocereiniusteutbonumcommunepro-
moveat.
21q.64a.2arg.3:illudquodestsecundumsemalumnullobonofneferilicet.