Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
klasęśredniąiklasęrobotniczą.Wiedzaisposobymówieniaoświecie
sąhierarchizowanewtakisposób,żeumiejętnośćsprawnegoposługiwania
sięsymbolamijestcenionawyżejniżpracafizyczna.Jednocześniedostęp
douprzywilejowanejwiedzyjestograniczonyprzezformysocjalizacji
winstytucjachedukacyjnychimiejscejednostkiwstrukturzeklasowej
wpływawistotnysposóbnajejdostępdouprzywilejowanychform
komunikacji.TeoriaBernsteinawychodziwięczpodobnychzałożeń,które
możnaznaleźćwpracachBourdieu(1992;Bourdie,Passeron,1990).Obaj
badaczepodkreślalikluczowąrolęklasyfikacji,procesówwykluczenia
idominacji,wktórejpodstawowąfunkcjępełniąsymbole.Struktura
społecznagenerujeróżnekodylubformyjęzykowe,przezktórefiltrowana
jestkultura(Korporowicz,1993).
Instytucjesocjalizacyjne
WcentrumzainteresowaniaBernsteinaznajdowałysięprzedewszystkim
rodzinaiszkoła.Tedwieinstytucjemająogromnywpływnakształtowanie
zapośrednictwemkodówświadomościsocjalizowanychjednostek,ich
strukturmentalnych.Bernstein(1990a,s.128)zakładał,że„każdezjawisko
społecznejeststrukturąskontekstualizowanychznaczeń”.Instytucje
społeczne:rodzina,szkoła,zakładypracysątakimistrukturami,wktórych
ustalonedziałaniajednostekregulowanesązasadamiiregułami
przekazywanymiprzedewszystkimzapomocąjęzykanaturalnego.Celem
badańBernsteinabyłoustalenie,jakiezasadyleżąupodstawdziałań
społecznych,będącychjegozdaniemprzedewszystkimdziałaniami
komunikacyjnymipodejmowanymiwprocesiesocjalizacjiwzależności
odmiejscarodzinywstrukturzeklasowej.Należyzauważyć,żezasady
temogą,aleniemuszą,byćjawniesformułowane,żesąoneprzyswajane
przezsocjalizowanegotak,jakregułygramatycznejęzykaojczystego.
PodobniefunkcjerodzinyujmowałRobertK.Merton(1982,s.221),według
któregorodzinato„najważniejszypastransmisyjny,którysłuży
przekazywaniuwzorcównowympokoleniom”,aprzekazywanezasadynie
musząbyćwyrażone
explicite
.
Bernsteinnieskupiałsięnatreściprzekazywanejwiedzy,alenapewnych
„strategiachpoznawczych”,którekodujątęwiedzęwokreślonejformie.
Kodymająwyjaśnić,jakprzebiegatransferwiedzyi,biorącpoduwagę
strukturęklasową,wytłumaczyćjejzróżnicowanie.Należybadać,jakdziecko
interpretujedanąsytuacjękomunikacyjnąiwjakisposóbdopasowuje
dotegoswojewypowiedzi.Strukturaspołeczna–zarównostosunkimiędzy
komunikującymisię,jakiichmiejscewszerszejstrukturzespołecznej
–wpływanasposóbkomunikowaniaznaczeńwprocesiesocjalizacji.
Przyswojonewśrodowiskurodzinnymkodywyznaczająsposoby
odczytywaniaznaczeńprzekazywanychwinstytucjachedukacyjnych,które
pełniąkluczowąrolęwprzekazywaniuirozdzielaniuwiedzy
wewspółczesnychspołeczeństwach.Szkołajestważnymczynnikiem
kształtującymsposobydoświadczaniaświataprzezjednostkę,alejesttakże
instytucjąselekcjonującąjednostki.Dziecizklasyrobotniczej,którewdomu
rodzinnymnieprzyswoiłypreferowanychprzezszkołęformkomunikacji,
mająnaogółniższeosiągnięciaszkolneiutrudnionyawansspołeczny.Dzieci
