Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Niepełnosprawnośćwzrokuwkontekścierozwojuwbiegużycia
isłabowzrocznościutrudniajątworzeniereprezentatywnychmodelirzeczywistości,
powodujązwiększenieryzykaniepełnosprawnościczytelniczej,wydłużajączaspo-
trzebnydoopanowanianowychumiejętnościiczyniąjetrudniejszym.Realizacja
zadań,wtymczynnościdniacodziennego,wwarunkachbrakulubosłabionegowi-
dzeniawiążesięzkoniecznościąwiększegozaangażowaniaprocesówuwagiipamię-
ciowych,coskutkujezwiększonąmęczliwościąimożeprowadzićdopodwyższonego
napięciapsychicznego(Czerwińska,2016e).Zkoleiwyraźneopóźnieniawrozwoju
motorycznymwpierwszychlatachżycia,ograniczeniawprzyswajaniunowychwzor-
cówruchowych,obniżonypoziomsprawnościfizycznej,trudnościwpodejmowaniu
samorzutnejaktywnościruchowejorazwysokaczęstotliwośćwystępowaniaróżnego
typuwadpostawyimanieryzmówruchowychtonajczęściejodnotowywanekonse-
kwencjefizyczno-zdrowotneniepełnosprawnościwzroku(GawlikiZwierzchowska,
2004;Górny,2009;Czerwińska,2014c;Zaorska,2015b).Wyższeprawdopodobień-
stwowykluczeniaspołecznegoosóbniewidomychisłabowidzącychjestwszczególny
sposóbzwiązanezdoświadczaniemproblemówworientacjiprzestrzennejisamo-
dzielnym,bezpiecznymporuszaniusię(Czerwińska,2016d),któremogąznacząco
ograniczaćniezależność,utrudniaćnawiązywanieiutrzymywanierelacjiinterperso-
nalnychorazaktywnespędzaniewolnegoczasu.Przeszkodywzakresiemobilności
ikomunikacjiuniemożliwiająosobomztymrodzajemniepełnosprawnościznalezie-
niezatrudnienianaotwartymrynkupracy,wpływająctymsamymnegatywnienaich
sytuacjęmaterialno-ekonomicznąispołeczną(Soleimani-Sefatiin.,2016).Barieryte
mogątakżeblokowaćmożliwośćzaspokajaniaciekawościpoznawczej,rozwojuwłas-
nychzainteresowań,pasjiorazpełnejpartycypacjiwaktywnościachkulturalnych,
sportowychiobywatelskich.
Licznesytuacjetrudneimplikowaneprzezfunkcjonalnekonsekwencjeniewi-
dzeniaisłabowzrocznościoraznegatywnereakcjezestronyotoczeniaprowadzą
wwarunkachbrakuwsparcialubnieadekwatnejpomocydowystąpieniaproblemów
naturyemocjonalno-społecznej.Analizybadawcze(Ishtiaqiin.,2016)potwierdzają
psychologicznenastępstwadysfunkcjiwzrokuwpostaciobniżonegonastroju,poczu-
ciawiny,stanówlękowych,podwyższonejdepresyjnościorazwiększychtrudności
wzakresiefunkcjonowaniaspołecznego,zwłaszczaintegracjizrówieśnikami.Warto
podkreślić,żemniejszystopieńuszkodzeniawzrokuniełączysięzawszezmniejszym
poziomemobciążeńwprocesierealizacjizadańrozwojowych.Słabowzrocznośćto
stanposiadającyswoistewłaściwości,którychkonsekwencjemogątworzyćnegatyw-
nykontekstrozwoju.Niektóredaneempiryczne(mompson,GibsoniJagger,1989;
Czerwińska,2014a;Ishtiaqiin.,2016)dowodzą,żeopanowaniewybranychzadań
rozwojowychmożebyćzdecydowanietrudniejszewprzypadkuosóbsłabowidzą-
cychniżniewidomych,naprzykładformowanietożsamościwokresieadolescencji,
uzyskaniewiedzyikompetencjispołecznychsprzyjającychnawiązywaniupozytyw-
nychkontaktówzrówieśnikami,radzeniesobiezpogarszającymsięstanemzdrowia
wpóźnejdorosłościitympodobne.Jednązgłównychprzyczyntakiegostanurzeczy
