Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Białkaipeptydy
17
zawartośćcukruwekrwijestantagonistycznydodziałaniainsuliny.Przyodczuciugłodu
zwiększasięwydzielanieglukagonu,copowodujeregulacjęprawidłowegostężeniaglukozy
wekrwi,cojestniezwykleważnedlazachowaniawłaściwegofunkcjonowaniamózgu.
Insulinajestzbudowanazdwóchłańcuchówpolipeptydowych(łańcuchAz21amino-
kwasów,łańcuchBz30aminokwasów),połączonychzesobądwomamostkamidisiarczko-
wymi.Budowainsulinyróżnychzwierząticzłowieka,różnisięwsekwencjachniektórych
aminokwasów.Działanieinsulinypoleganakontrolireakcjimetabolizmucukruworgani-
zmie.Brakinsulinyworganizmiepowodujezaburzeniegospodarkicukrowej(węglowoda-
nowej)icukrzycę.Obecnieinsulinęotrzymujesięmetodamibiotechnologicznymi,wyko-
rzystującbakterieEscherichiacoli,którymwczepiasięgenludzkiejinsuliny.
1.2.6.2.Białkazłożone(proteidy)–kazeina
Kazeinajesttobiałkozbudowanezseryny[1.28,1.29],występującewmlekukro-
wim(4%).Masamolowakazeinywynosi900-1000g·mol-1.Kazeinarozpuszczasię
wrozcieńczonychroztworachkwasówizasad.
Kazeinawystępujewmlekuwpostacimicelitworzącychroztwórkoloidalny.Micele
mająkształtsferyczny,ichśrednicawynosi50-250nm.Micelesąwyraźniewidoczne
podmikroskopem.Strukturamicelijestporowata,sprzyjatowiązaniuwody,jonów,lak-
tozyienzymów.
Kazeinętechnicznąotrzymujesięzodtłuszczonegomleka,działąjącnaniewtemperatu-
rze40OCpodpuszczką(enzymempochodzącymzbłonyśluzowejżołądkacielęcego),wsku-
tekczegokłaczkowatebiałkozbijasięwserowatyosad,którypowysuszeniumielesięna
proszek.Proszektenwykorzystujesięnastępniedoprodukcjitworzywazwanegogalalitem.
Galalitotrzymujesięzmieszaninykazeinytechnicznej,wymieszanejzplastyfikato-
rem(glicerynąlubfosforanemtrikrezylu),barwnikamiiwypełniaczami.Ztakiejmiesza-
ninywytłaczasięnagorącoprętylubpłyty,którenastępnieutwardzasię5-procentowym
roztworemformaliny.
Zgalalituwyrabiasiędrobnąozdobnągalanterięiguziki.Używasięgoteżdowyro-
bufarbwodnychstosowanychwbudownictwie.
1.2.6.3.Białkapełniącefunkcjęochronną
Reakcjaantygen-przeciwciało(odpowiedźimmunologiczna)zachodziwówczas,
gdydoorganizmuprzedostająsięobcebiałkalubinneskładnikiantygenowe[1.11,1,12].
Wczasiereakcjiobronnejzapoczątkowanazostajebiosyntezaspecyficznychbiałek
(przeciwciał),którełącząsięzwysokospecyficznymireceptoramiwnierozpuszczalne
kompleksyantygen-przeciwciało,wceluunieszkodliwieniaantygenu,jakiprzedostał
siędoorganizmu.
Typowymibiałkamiochronnymisą:
–immunoglobulinyznajdującesięwosoczukrwi,wydzielaneprzezkomórkiplazma-
tyczne(limfocytyB),mającezdolnośćdorozpoznanwaniaantygenów.
–fibrynogenbiałkoosoczakrwi,wytwarzanewwątrobie,ważnyczynnikkrzepnięcia
krwi.Fibrynogenjestdimeremzbudowanymzłańcuchówpolipeptydowychiamino-
kwasówzawierającychwiązaniadisiarczkowe.Masamolowa340kg∙mol-1.Proces
krzepnięciakrwipoleganatym,żepodwpływembiałkaowłaściwościachenzyma-