Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
I.Wprowadzenie
Badająctemateriały,koncentrujemysięnaanalizachjakościowych,alezwracamy
teżuwagęnadaneilościoweiuwzględniamyjejakoprzydatne,zwłaszczaprzyokre-
ślaniustopniawyrazistości(zob.Geeraerts2006;Tabakowska,red.,2001:60),wtym
prototypowości(Taylor2001;Tabakowska,red.,2001:36-37,51-53;Kleiber2003;
zob.Grzegorczykowa2012c),oraznaturalnościformjęzykowychiwpisanychwnie
sposobówmyślenia(Dziwirek,Lewandowska-Tomaszczyk2010;Lewandowska-
Tomaszczyk2010b;Wierzbicka2007)
13
.Sięgającdotekstówikorpusów,ograni-
czamydominimumprzykładynależącedonindywidualnychartefaktówjęzykowych
(częstotworzonychprzezsamychbadaczynaużytekwłasnychteorii)”(Tabakowska
2004:24;por.Duszak2006:34-39),adowartościowujemynaturalne,spontaniczne
użyciaanalizowanychprzeznassłów,zarejestrowanewtychtekstachikorpusach.
KorzystajączNKJP(wwersjizrównoważonej,obejmującejponad240milionów
słów)iwyszukiwarkiPELCRA(zob.Pęzik2012),stosujemynarzędziaautomatycznego
wyszukiwaniaimetodęilościowo-jakościowejanalizykolokacji,czylipowtarzalnych
połączeńwyrazowych,zawierającychnazwyprzeżyćsamoświadomościowychiwyrazy
pokrewne,używamytakżenarzędziautomatycznejekscerpcjikonkordancjiznazwami
tychprzeżyći/lubwyrazamipokrewnymi,któretookreśleniatraktujemyjakosłowa
kluczowe,abypopierwszeustalićichfrekwencjęwbogatymmaterialekorpusowym
(iewentualnieczęstość,awięcimniejsząlubwiększąwyrazistość,prototypowość
różnychznaczeńbadanychjednostek),a,podrugie,żebyzanalizowaćpodwzględem
jakościowymiilościowymnaturalne,conajmniejjednoakapitowekontekstyużyć
tychsłówzarejestrowanychwzebranymmateriale(zuwzględnieniemfrazeologiioraz
synonimów,antonimów,hipo-ihiperonimówitp.,współwystępującychzesłowami
kluczowymiwbadanychkontekstach,atakżezwracającuwagęnazastosowaneformy
ikonstrukcjeskładniowe)-wposzukiwaniuwyznacznikówicharakterystyksytuacji
emocjonalnej,którąoneprzywołują.Uzupełniającokorzystamytakżezzasobówinter-
netowych(posiłkującsięwyszukiwarkąGoogle).
Wbadaniachkorpusowychzwykorzystaniemkolokacji,czyliwspółwystępowa-
niasłówwtekstach,wartouwzględnićróżne,aczniewszystkietypytychpołączeń
słówpowtarzającychsięwzarejestrowanychwypowiedziach.Kolokacjeincydentalne,
awięcnprzypadkowewystąpieniawyrazówoboksiebie”(Buczyński2006:431)pozo-
stawiamypozaobszaremnaszychzainteresowań,skupiającsięnakolokacjachfunkcjo-
nalnychorazidiomatycznych,czylipołączeniachsłówzwiązanychzdziedzinami,do
13
Naturalnośćwiązanajestzwystępowaniemokreślonychformwokreślonymkontekściejako
częstopowtarzającychsięwzorców,preferowanychistosowanychprzezużytkownikówdanegojęzyka
wichwypowiedziach(zob.Lewandowska-Tomaszczyk2010b:12).WedługKatarzynyDziwirekiBarbary
Lewandowskiej-Tomaszczyk(2010:147):nTheconceptofnaturalnessiscrucialfortheidentificationof
mostcross-languageregularities.Naturalnessisrelatedtothefrequencyofoccurrenceofaword,phrase
orsentenceinawell-definedcontextandthusinvolvestheideaofpreference.Amorenaturalstructurewill
betheonethatismorepreferred(viz.morefrequent)”[tpojęcienaturalnościjestkluczowedlaidentyfikacji
większościregularnościwporównywanychjęzykach.Naturalnośćwiążesięzczęstościąwystępowania
danegosłowa,frazyczyzdaniawdobrzedookreślonymkontekście,obejmujezatempojęciepreferencji.
Bardziejnaturalnąstrukturąjestzatemta,którajestbardziejpreferowana(tzn.częstsza)’](tłum.A.M.).
