Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
stalisięoniprzykładem–jakpisałKazimierzWyka–spóźnionego
awansuwobrębieklasyspołecznej[3].
Wroku1829walmanachu„Melitele”,redagowanymprzez
AntoniegoEdwardaOdyńca,pojawiłasięlegendaherbowaMierżb
herbuBończa.Tłumaczyłaonam.in.pochodzenienazwiskarodziny.
ZaczasówKazimierzaWielkiegorycerzDobiesławMierżbwalczył
zNiemcem,którywyczerpanywalkąprosiłwojczystymjęzyku:
„Friede–Herr”(Pokój,panie),iodtegowzięłosięnazwisko
rodowefamilii.Tekst,wydany„zrękopismu”i„gockim
charakteremnapisany”,wyszedłrzekomospodpióra„Aleksandra
grabizWściekli”.Wrzeczywistościbyłatomistyfikacjadokonana
przezbraciMaksymilianaiAleksandra,swoistazabawaliteracka
wykorzystującapopularnywtedychwytstaregorękopisu[4].
WracającdowątkuBeńkowejWiszni–dziękistaraniommatki
stałasięonadlacałejfamiliioaządomowego,rodzinnegoszczęścia
wowychniespokojnych,corazbardziejwojennychczasach.
Mariannaposadziłaprzydróżceprowadzącejdostudnidziewięć
świerkównacześćswoichdzieci.Wniedzielejeżdżonozawsze
zBeńkowejWisznidoRudeknamszę.Wsprawachreligii
panowałajednak,jakpoświadczaFredro,libertyńskaatmosfera.
Idyllarodzinnatrwaładostycznia1806roku,kiedyzmarłamatka.
OjciecprzeprowadziłsięwtedyzdziećmidoLwowa.Ichedukacją,
takjakwcześniej,zajmowalisięwyłącznieguwernerzy.Fredro,
wedługwłasnegoświadectwa,„uczyłsiękrótkoinietęgo”,
aopiekowalisięnimijegobraćmidomowinauczyciele,edukując
zróżnymskutkiemwzakresietańca(DanielKurc),muzyki(Mikołaj
Matłowski),fechtunku(FrikvonLindenfeld)czyjazdykonnej.Nie
otrzymałwięcFredro–wodróżnieniuodwiększościpolskich
romantyków–regularnego,szkolnegowykształcenia.Jednym
zdomowychnauczycielibyłmajorŁukaszBiegański,októrym
czytamy:„adiutantKościuszki,potemjenerał;odupadku
ażdowskrzeszeniaOjczyznybawiłwnaszymdomu.Człowiek
rzadkiejpoczciwościidośmierciprawdziwyigorliwynasz
przyjaciel”(PW,t.13,cz.1,s.180).Szczególniejednakzapadł
wpamięćprzyszłemukomediopisarzowinajdłużejbędący
guwerneremJózefPłachetko.PrzycałejsympatiidoniegoFredro
krytyczniekonstatował:
OPłachetko!niechciBóg,przedktórymjużstoisz,przebaczy,alejanie
