Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
49
śledztwaisądu,dowojskmoskiewskichwodległychguberniach.-Ztegopowo-
duNaczelnikMiastawzywaniniejszémwszystkichFabrykantóworazObywate-
liutrzymującychsłużbęmęzką,ażebypoprzyaresztowaniupracującychunich
ludzinatychmiastprzedsiębraliwszystkiekrokijakiesamouczucieludzkości
dyktuje,celempowzięciawiadomościoprzyczyniearesztowania,anastępniedo-
kładaliwszelkichstarańwichmocyzostającychdowypuszczeniawięźni,gdyż
tylkousilnestaraniawzględemludziniemającychzamożnychrodzinaniobszer-
niejszychstosunków,mogązapobiedzskazaniunajniewinniejszychbezprzesłu-
chaniaiwyrokunaciężkąsłużbęwszeregachnieprzyjacielskich.
Wdniu2imMajawykonanowyroksąduNarodowegonaosobiedawnojuż
potępionegoprzezgłosnarodujawno-zdrajcyI.A.Miniszewskiego.
Warszawadnia2Maja1863roku.
[pieczęć:
RZĄDNARODOWY
NACZELNIKMIASTAWARSZAWY]
Komentarz.TekstyzostałyzredagowaneprzezWładysławaSabowskiego(1837-1888),li-
terata,dziennikarza,tłumacza,którybyłreferentemprasowymRząduNarodowego.Nazwiskore-
ferentainazwiskonaczelnikamiastabyłyoczywiścietajne.Funkcjęnaczelnikapełniłodmarca
1863StefanBobrowski,zarazemprzewodniczącyRządu.RządNarodowystanowiłgłównąwładzę
npaństwapodziemnego”wokresiepowstaniastyczniowego
Sabowskizredagowałrozkazydobrą,jasnąpolszczyznąurzędową.
Wyróżnikiemrozkazujakogatunkujestrelacjanadawczo-odbiorcza:nadawcareprezentuje
władzę,odbiorcazaśzobowiązanyjestbezwarunkowodoposłuszeństwawobecniego.
Stosowanewwojskurozkazydziennepodająplanczynnościnadanydzień,alemogąbyć
teżwydawaneprzezdowódcówdożołnierzywzwiązkuzjakimśwydarzeniem.Zakwalifikowanie
powyższychtekstówjakorozkazówjestuzasadnionestanemwyjątkowym-czasemwalkizbrojnej,
wktórymobowiązująprawawojenne.Właśniedlategokomunikatskierowanydocywilnejludności
Warszawyotrzymałramęrozkazu.Obecnesątujednaknietylkonakazyizakazy(np.obowiązanisą
donosić,jestzabronionem,niewolnojestnikomunabywać),obarczonesankcją(określonąogólnie
ieufemistycznie,jakowyjęciespodopiekiprawa),alerównieżwezwania(apele)dookreślonych
działańczyzachowań(bliższeodezwie).Teostatnieodwołująsiędotakichwartości,jakempatia
(uczucieludzkości)czypostawaobywatelska.Sformułowaniedyrektywypoprzedzanejestuzasad-
nieniem(np.fragmentyrozpoczynającesięodsłówZuwagi,żemożność…,Ponieważrozsiewanie
fałszywych).
Nazwapaństwarosyjskiego-moskwa-jesttutradycyjna,stosowananiegdyśwtychzwłasz-
czaczasach,gdydawnaRzeczpospolitazpaństwemmoskiewskimprowadziławojny.Piszesięją
tuzawszemałąliterą.
egzekwent‘urzędnikściągającynależnościskarbowe’
popisowy‘poborowy’
sekwestracja‘zajęciemajątkunarzeczpaństwa’
sekwestrator‘urzędnikściągającyzaległepodatkiiopłaty;zajmującymająteknarzeczpaństwa’
MarekCybulski,EwaWoźniak
