Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BUDOWAOGÓLNAŚCIANYPRZEWODU
POKARMOWEGO
Jakwynikazhistogenezy,poukończeniurozwojuścianaprzewodu
pokarmowegoskładasięztrzechwarstw;kierującsięodświatłacewy
kuobwodowisąto:błonaśluzowawrazzutkaniempodśluzowym,bło-
namięśniowaibłonasurowiczazutkaniempodsurowiczymlubbłona
zewnętrzna(ryc.9).
Błonaśluzowa
Skóra(cutis)ibłonaśluzowa(tunicamucosa)tworządwiepo-
wierzchnie:zewnętrznąiwewnętrzną.Powierzchniazewnętrznapo-
krytajestzrogowaciałymnabłonkiemwielowarstwowympłaskim,
naskórkiem
(epidermis),któryspoczywanapodłożułącznotkanko-
wym,tzw.
skórzewłaściwej
(corium).Powierzchnięwewnętrzną
przewodupokarmowegoorazdrógoddechowychimoczowo-płcio-
wychtworzy
błonaśluzowa
(tunicamucosa),równieżpokryta
na-
błonkiem
(epithelium),choćdelikatniejszymodpoprzedniego,także
napodłożułącznotkankowym.Wokolicyszparyust,nozdrzyprzed-
nichiszparpowiekzjednejstrony,aodbytuiotworumoczowo-płcio-
wegozdrugiejnabłonektenprzechodzibezpośredniownaskórek.Bło-
naśluzowazależnieodukrwieniamazabarwienieodbladoróżowego
doczerwonego;wydzielaonapłyn,przeważnieśluzowy,dlategoteż
jestwilgotna,błyszczącaiśliska.
Wniektórychczęściachprzewodupokarmowegobłonaśluzowajest
gładka,winnychukładasięwfałdyczytopodłużne(np.wprzełyku),
czypoprzeczne.Niektóreznichsąstałe,niezależneodstanuskurczu
błonymięśniowejścianyprzewodu,jaknp.fałdyokrężnejelitacienkie-
go;fałdytepowiększająpowierzchnięresorpcyjnąnabłonka.Innefał-
dysątworaminiestałymi,sąwywołaneskurczembłonymięśniowej
ścianyiulegająwyrównaniuprzyjejrozluźnieniu(np.fałdypółksięży-
cowatejelitagrubego).
Opróczfałdówbłonaśluzowamożewytwarzaćdrobnewyniosłości
czytowpostaci
brodawek
(papillae),jaknp.najęzyku,czylistko-
watychlubnitkowatych
kosmków
(villi),którewpuklająsiędoświa-
tłacewy.Kosmkitakiewystępująwjeliciecienkimizpowoduswejli-
czebnościzwiększająpowierzchnięwchłaniającąnabłonkawznacznie
silniejszymstopniuniżfałdy,przyczymnadająonebłonieśluzowej
wyglądatłasowy.
1.Nabłonek(epithelium)pokrywającybłonęśluzowąregulujejej
przepuszczalność.Wprzewodziepokarmowymodustdożołądkapo-
karmyniesąwchłaniane;przesuwającesiękęsy,jużrozdrobnione,ale
jeszczenierozpuszczone,mogłybymechanicznieuszkadzaćścianę
przewodu;występujetuteżochronnapostaćnabłonka,nabłonekwie-
lowarstwowypłaski,najodporniejszynaurazymechaniczne.Komórki
12
