Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
parzysty(tuberculumlingualeimpars.medium),wyrasta(około5tygodnia)wlinii
pośrodkowejzzagłębieniałączącegoobiepierwszekieszonkiskrzelowewewnętrzne
(ryc.18).Wkrótcepotemdołączasiędoniegozkażdejstronypojednymguzkubocz-
nym(tuberculumlingualelaterale),oddzielającymsięodpierwszychłukówskrzelo-
wych;obejmująoneguzeknieparzystyzbokówizprzodu.Guzkiparzyste,zrastającsię
zsobąwliniipośrodkowej,tworząwrazzguzkiemnieparzystymwierzchołekitrzonję-
zyka(ryc.19),unerwioneprzeznerwtrójdzielny(V
3
).Kutyłowiod3powyższychguz-
kówpowstajądwatylneguzkijęzykajakozawiązekjegonasady.Znajdującasięwniej
mezenchymapochodzizłukówskrzelowych,II–IV
,agłówniezIIIiIV
,zktórychwni-
kająrównieżprzynależnedonasadynerwyczuciowejęzyka:VII,IXiXnerwczaszko-
wy.PrócznichwrastadojęzykanerwXII(podjęzykowy)wrazzgrupąmioblastówpo-
chodzącychzmiotomówpotylicznych(t.I).Zmioblastówtychwytwarzasięmięśniów-
kajęzyka.
Ryc.19.Zawiązekjęzyka:a–w6tygodniu,b–w7tygodniurozwojuzarodka
ludzkiego;wgPattena.
Liniazlaniasięobuzawiązkówbocznychjęzykajestwidocznajeszczenajęzyku
człowiekadorosłegojakobruzdapośrodkowa(sulcusmedianus)iprzegrodajęzy-
ka,granicazaśmiędzytrzemaprzednimizawiązkamiatylnymijestwidocznanarozwi-
niętymjęzykujakobruzdakształtuliteryV
,zwanabruzdągraniczną(sulcustermi-
nalis).Wgłębionywierzchołektejbruzdy,położonywliniipośrodkowej,wytwarzatzw.
otwórślepy(foramencecumlinguae).Endodermawyściełającadnotegootworuwra-
stanastępniewgłąbzawiązkujęzykaidalejpodprzedniąpowierzchnięszyi,tworząc
przewódtarczowo-językowy(ductusthyroglossus),byrozkrzewićsięnaswym
końcuiutworzyćgruczołtarczowy(glandulathyroidea).
BUDOWAOGÓLNAJAMYUSTNEJ
Jamaustna(cavitasoriss.cavumoris)stanowiwstępnyodcinek
przewodupokarmowego.Pobranypokarmulegawniejmechaniczne-
murozdrobnieniu(udziałzębówijęzyka),przemianiechemicznej
wskutekdziałaniaśliny,awreszcieukształtowaniuwkęs.Narządsma-
kuznajdującysięwjamieustnejprzeprowadzajakgdybykontrolęja-
kościpobranegopokarmu.Pozatymjamaustnajestdrogąpowietrza
oddechowegoiwniejteżwytwarzająsięgłoskimowy(ryc.105,106).
Jamaustnaotwierasiędoprzodu
szparąust
(rimaoris),kutyło-
wikończysięotworemłączącymjązgardłem,zwanym
cieśniągar-
dzieli
(isthmusfaucium).Cieśńgardzieli(p.dalej)zgóryjestograni-
27
