Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tzw.
ozębną
(periodontium).Ozębnasilniespajakorzeńzębaze
ścianązębodołu,jestwięcrodzajemwięzozrostu,któryzdawnanosi
nazwę
wklinowania
(gomphosis;gomphos=gwóźdź,klin;t.I).
Włóknaozębnej.ŁącznotkankowewłóknaozębnejjakowłóknaSharpeyawchodzą
zjednejstronywutkaniekorzenia,zdrugiej–wobrębutkaniakostnegościanzębodo-
łu.Międzyposzczególnymipęczkamitychwłókienpozostająwolneprzestrzeniewypeł-
nionewiotkątkankąłączną,silnieunerwionąiunaczynioną.
Mocnepęczkiwłókienozębnej(fibraealveolodentales*),jakozespółnoszącenazwę
więzadłazębodołowo-zębowego(desmodontiums.ligamentumalveolodenta-
le*),przybierająróżnykierunek.Wbliższejczęścizębodołu(wczęścizbliżonejdoszyj-
ki)kierująsięone1)skośniekugórze,następniebiegną2)poziomo;wreszcieodściany
zębodołuzstępują3)skośniekudołowitymwyraźniej,imbardziejzbliżająsiędowierz-
chołkakorzenia(ryc.57).Wtensposóbząbjestsprężyściezawieszonywzębodole.
Przysilnymzwarciuzębównieprzenosisięciśnienie,któremogłobydoprowadzićdoza-
nikuzębodołu,leczpociąganierozkładającesięnadużąpowierzchnię;wierzchołekko-
rzeniazębajestszczególnieodciążonyoducisku.Dziękitemuurządzeniuwięzadłowe-
muząbjestumocowanywzębodole,ajednocześniezachowujepewnąruchomość.Przez
uciskpodczasżuciaząbzostajenieznaczniewciśniętywgłąbzębodołu;poustaniuuci-
skuząbsamprzezsiępowracadopoprzedniegopołożenia.Ruchytesąoczywiściebar-
dzonieznaczne.Zapalenieozębnejpowodujewysuwaniesięzębazzębodołu.
Wobraziemikroskopowymnaprzekrojupoprzecznymzębaizębodołuwidzimy,że
włóknaozębnejnieprzebiegająwliniiprostejodzębodołudokorzenia,leczmająkieru-
nekniecowygiętylubnawetstyczny;przeciwdziałająwięcruchomobrotowymzęba
iruchytemogąbyćwykonywanetylkowminimalnymstopniu.
Włóknadziąsła.Wosadzeniuzębówudziałbiorąnietylkopowyższewłóknaozęb-
nej(fibraealveolodentales),alerównieżwłóknadziąseł(ryc.57).Wutkaniudziąsła
możnaodróżnić:1)włóknaokrężne(fibraegingivalescirculares*),któreobejmują
szyjkęzęba,2)włóknadziąsłowo-zębowe(fibraegingivodentales*),którerozpo-
czynająsięwdziąsłachiprzyczepiajądoszyjki,przebiegającpromieniście,i3)włók-
namiędzyzębowe(fibraeinterdentales*),którełącząpowierzchniestyczneszyjki
sąsiednichzębów(naryc.57niewidoczne).Jestrzecząważną,żebydziąsłamiałysilne
napięcie(turgor),mocnoobejmowałyszyjkęzęba,odgraniczałyichroniływejściedozę-
bodołu.Jeżelidziąsłaobniżająsię,możenastąpićprzewlekłezapalenieozębnej,zmiany
wbrzegachzębodołów(parodontosis)iwreszcieutratazęba.Urządzenie,któreumoco-
wujezębyiktórewrazzkościązębodołutworzyjedenzespółczynnościowy,musibyć
wdostatecznymstopniuczynne,żebyzachowaćswojąodporność.Itutajdajesięzasto-
sowaćzasadaotroficznymdziałaniuczynności.Uzębienie,któreotrzymujetylkomięk-
kipokarm,stajesięmałoczynneiulegaosłabieniu.
Ozębnazębówmlecznychjestgrubszaimniejodpornaniżozębnauzębieniastałego.
Jeżeliząbusuniętyumieścimywzębodolepowtórnieprzyzachowanejozębnej,topołą-
czeniesięwznawia,alesamząbjestmartwy.Jeżeliozębnaniejestzachowana,tomoże
nastąpićskostnienieizniekształceniekorzenia.
Kamieńnazębny,utworzonyzsoliwapniowych,bakterii,grzybków,komórekna-
błonkowychiinnychskładnikówśliny,osadzasięwtórnienazębach.Szczególnieobfi-
ciewystępujeonnapowierzchniwewnętrznejdolnychsiekaczyinapowierzchnize-
wnętrznejgórnychzębówtrzonowych,wpobliżuujściaprzewodówdużychgruczołów
ślinowych.
Czaswyrzynaniasięzębów
Wymianazębówniejestpowtórzeniemtegosamegoprocesu.Jest
onakonieczna,ponieważzębypojawiająsięodrazuwswejostatecz-
nejwielkości;zębydorosłegobyłybywięczbytdużedlaszczękinowo-
63
