Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ODAUTORA
DrugitomcykluDziejówkulturyeuropejskiej-Średniowiecze-okazałsięzadaniem
nieporównanietrudniejszymimetodologicznie,ipisarskoodpierwszegopoświęconego
prehistoriiistarożytności.Tenostatnipowstawałprzywykorzystaniudobrzejużugrunto-
wanejwiedzyokulturachśródziemnomorskich,głównieGrecjiiRzymu.Małojestdziedzin
obszerniejiwszechstronniejopracowanych.Udałosięcoprawdaznaleźćpustelubsłabiej
udokumentowanepola,którezostałyuzupełnione,takiejak:etymologianazwyEuropa,
kulturyludówzadeptanychprzezImperiumRzymskie,związkiBibliizcywilizacjamiilitera-
turąkrajówmezopotamskich.Natomiastwokresieśredniowieczanahoryzonciepojawiają
sięlicznienoweludy,powstająnowepaństwaipodstawowątrudnościąbyłoznalezienie
wnichtychpierwiastków,którezjednejstronydecydowałyoichasymilacjiiutożsamianiu
sięzwcześniejszymicechamikulturyeuropejskiej,głównieromańskiej,kontynuowanej
przezchrześcijaństwo,azdrugiejprzyczyniałysiędojejwzbogacenianowymiwartościami,
ożywiającświeżą,barbarzyńskąenergiągasnącedziedzictwoantyku.Proceswchodzenia
donurtukulturyeuropejskiejnowychnarodówstanowiwiodącywątektegotomu.
Łatwojednakzauważyć,żekulturawielunowychkulturipaństw,szczególniena
tereniepołudniowo-wschodniejiwschodniejEuropy,jestniedoceniana,częstowręczignoro-
wanaprzezhistoryków,zwłaszczazachodnich.Oceniająoniteobszaryzniebywałymlekce-
ważeniem,główniezperspektywycofnięćcywilizacyjnychbędącychskutkiemwielosetletniej
okupacjizaborców.Dziejesiętakm.in.wprzypadkunarodówbałkańskich,któredoXIXw.
znajdowałysiępodrządamiosmańskiejTurcji.Wokresiedecydującymokształtowaniusię
nowoczesnejhistoriografiinarodyte,stopniowowychodzącznarzuconegoprzezokupantów
zacofania,niemiałyjeszczepełnegogłosu,niebyłyDhistoryczniesłyszane”,awrezultacie
historiografiaeuropejskajepomijała.Wielkihistorykbrytyjski-NormanDavies-który
otwarciesprzeciwiasiętakrozumianejjednostronnejwizjihistoriiwodniesieniudokrajów
niezachodnich,mówiłniegdyśwwywiadziedlatygodnikaDPolityka”:DLiczysiętylko
Zachód.[ś]mniejszepaństwa,tzw.małenarody,nieskładająsięnaopisprzeszłości.Na
pierwszymmiejscusąmocarstwa,inniuczestnicypokazanisątylkowtedy,gdysprawiają
mocarstwomkłopoty”
1
.WśródhistorykówzachodnichDaviesjestjednymznielicznych,
którypotrafiobiektywniepatrzećnacałykontynenteuropejski,oczymświadczyjegomonu-
mentalnedziełoEuropa.Rozprawahistorykazhistorią(1998),niemówiącoinnejjegopracy
poświęconejPolsce-Bożeigrzysko.HistoriaPolski(1992,wyd.ang.1982).
1
DPolityka”1998,nr36.
