Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wczesneherezje
Wczesneherezje
29
Chrześcijaństwowpierwszychwiekachswegoistnieniaopierałosięnabezpośred-
nichnaukachuczniówChrystusa,aleniestanowiłojeszczezwartejkoncepcjiteologicznej.
DByłopoczątkoworeligią,którabyłagłoszonaŻydomprzezŻydówjakozreformowana
wersjajudaizmu”
28
.Dążącdorozszerzeniatejdoktrynynainne,niezwiązanezjudaizmem
ludy,Żydzistanęliprzedproblememuwzględnianiainnychtypówtradycji,którenależało
braćpoduwagęwprocesieuniwersalizacjiwiary,aszczególniewpracymisyjnej.Trzeba
byłowykroczyćpozaramyDzreformowanegojudaizmu”idziełategodokonałśw.Paweł
zTarsu,utrzymując,żedowiarynależydopuścićpogan,rezygnujączniektórychwymogów
judaizmu,takichjakobrzezanie.Nazmianyzapoczątkowaneprzezśw.Pawłaniezgadzali
sięjednakwszyscyschrystianizowaniŻydzi.DlawiernychniebędącychŻydamibyłyone
zkoleiniewystarczające.Zaczęlirozwijaćwłasnekoncepcje,częstowykraczającepoza
istotęchrześcijaństwa,którewpierwszychwiekachistnieniabyłowręczrozrywaneprzez
rozmaiteDuzupełnienia”starającesięinterpretowaćniewyjaśnionedokońcaelementy
wiarybądźkwestionowaćte,którezróżnychpowodównieznajdowałyuznaniadanej
gminyczygrupy.Większośćpierwszychsynodówisoborówbyłapoświęconasporom
powstającymnatymtle
29
.
Instytucjasoborówpowszechnychzostałazapoczątkowanaprzezsobórjerozolimski
(apostolski),któryodbyłsięwJerozolimiewlatach48-49ipodczasktóregozdecydowano,
żezarównoschrystianizowaniŻydzi,jakichrześcijanienawrócenizreligiipogańskichnie
musząjużpodlegaćprawużydowskiemu.Byłtoogromnyprzełom-wsposóbdecydu-
jącyprzesądziłouniwersalizacjichrześcijaństwa.Mimotozapierwszysobórpowszech-
nyuważasiędopierotenodbytyw325r.wNicei-SobórNicejskiI.Nicea(gr.Nikaja,
łac.Nicaea,dziśIznik)tomiastoleżącewdawnejBitynii(dziśTurcja),któregonienależy
mylićoczywiściezantycznąkoloniągreckąnadzisiejszymLazurowymWybrzeżu.WNicei
odbyłsięw787r.takżeSobórNicejskiII.
Soborymusiałysięuporaćzlicznymipoglądamiuznawanymizaheretyckie.
Wczasieichtrwania,częstowostrychpolemikachteologicznych,kształtowałysiękano-
nicznepodstawychrześcijaństwa.NiemalkażdyzówczesnychOjcówiDoktorówKościoła,
czynawetpomniejszychpisarzyreligijnych,uważałzastosownewypowiadaćsięostro
przeciwheretykom.DZwygląduheretycysąjakowce,sąłagodni,pokorni,małomówni.
[ś]Nieodzywająsięnisłowem,nieśmiejąsięgłośno,niesądociekliwi,unikająspojrzeń
inazewnątrzwszystkoczyniątak,abynieodróżnićichodprawowiernychchrześcijan,
awewnątrzsądrapieżnymiwilkami[Mt7,15]wedlesłówPana.Ludziewidzącichogromną
pokoręimyśląc,żesąprawowierni,zbliżająsiędonich,pytającozbawienieduszy.Onizaś
podobnidowilkówchcącychporwaćjagnię,najpierwudają,wzdychającipokornieodpo-
wiadają,anauczając,udają,żesąwniebie.Gdyzaśujrzączłowiekaprostegoinieokrze-
sanego,siejąplewyswojejnauki,bluźniącprzeciwtradycjiikanonomŚwiętychKościołów.
[ś]AleomiłującyChrystusaludu!Niechniktzwasniebędzieimbliski,gdyżstaniecie
28
B.Russell,DziejeflozofiZachoduijejzwiązkizrzeczywistościąpolityczno-społecznąodczasównajdawniejszych
dodniadzisiejszego,tłum.T
.Baszniak,A.Lipszyc,M.Szczubiałka,Warszawa2000,s.377.
29
Synodywówczesnychwarunkachstanowiłyzgromadzeniaduchowieństwaomniejszymzasięgu,natomiast
soborystałysięzgromadzeniamipowszechnymi,będącjednocześnienajwyższąformąsynodu.
