Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ŚREDNIOWIECZE
26
świata,jakąstworzyłGeoffreyofMonmouth.Całaangielskaliteraturaarturiańska
położyzresztąnacisknakategorięprzygodyirycerskości.Subtelnezawiłościdwor-
nejmiłościbędątusprawądrugorzędną.Bohaterowielegendyarturiańskiejzazna-
czająswojąobecnośćw23utworachśredniowiecznejAnglii,pisanychwierszemlub
prozą
12
.LiczbatanieuwzględniagigantycznejtwórczościsirThomasaMalory’ego,
którywXVw.dokonujesyntezyiodnowymateriiarturiańskiej.TheTaleofthe
DeathofKingArthur(któremupóŹniejszywydawcaCaxtonnadatytułLeMorte
Darthur),TheTaleofKingArthur,TheNobleTaleofSirLauncelotduLake,TheBookof
SirTristamdeLyones,TheBookofSirLauncelotandQueenGuineveretotylkonielicz-
nespośródopowieścijegoautorstwa.Dowodząonenietylkodobrejznajomości
francuskiegocykluLancelot-GraaliTristanaprozą,aletakżeangielskichtekstów
arturiańskich.
Dodajmy,żegermańskaiskandynawskaczęśćEuropypoznajelosyTristanaiIzol-
dydziękitekstomThomasaMalory’egoiBéroula.WersjaEilhartabliższajestwersji
Béroula.GottfriedvonStrasbourgnawiązujedowersjiThomasa.Natejostatniejbę-
dzieteżwzorowałsięautornorweskiejTristramssagaokIsöndariautorpóŹniejszejpa-
rodiiislandzkiejSagaofTristramokIsodd
13
.
Wspomnijmyjeszczeoliteraturzepodróżniczej.KsięgaJeanadeMandeville’a,któ-
rejpierwszawersjanapisanazostaław1356r.,wpółnocnofrancuskimdialekcieanglo-
-normandzkim,jeszczeprzedkońcemXVw.tłumaczonajestnawiększośćjęzyków
europejskich,wtymnałaciński,angielski,niemiecki,hiszpański,włoski,niderlandz-
kiiczeski.DokońcaXVIw.uważanabędziezaautorytetgeograficzny,aojejpopu-
larnościwpóŹniejszychepokachświadczyliczbazachowanychrękopisów:250,wtym
ostatniz1783r.
14
.
Specyfikaśredniowiecznegotekstuliterackiego
Literaturaśredniowiecznajestliteraturąpoczątków.Nieznaczytojednak,żejestlite-
raturąprymitywnączyniedokońcaukształtowaną.Zbytnimuproszczeniembyłoby
sprowadzićjejrolędoroliŹródławielkiejrzeki,zajakązwykłosięuważaćliteraturę
renesansuipóŹniejszychepok.Jakkażdaliteratura,rządzisięonawłasnymiprawami
iposiadaswojąspecyfikę.
Podstawowymbłędemdzisiejszegoczytelnikaikrytykaliteratury,nieposiadające-
goformacjifilologa-mediewisty,jest,zjednejstronyinterpretacjatekstówśrednio-
wiecznychwedługzasadwspółczesnychnamrealiów,azdrugiej–ichnadinterpreta-
12
Por.R.S.Loomis,ArthurianLiteratureintheMiddleAges,Oxford1959.Chodzi,międzyinnymi,otakie
utworyjak:ArthurandMerlin(ok.1250–1300),SirTristrem(ok.1300),SirPercevalofGalles(przed1340),
SirLaunfal(przed1340),YwainandGawain(ok.1350),MorteArthure(ok.1400),GawainandtheGreen
Knight(ok.1400),LancelotoftheLaik(koniecXVw.).
13
D.Régnier-Bohler,op.cit.,s.XXXVII.
14
Por.Ch.Deluz,Wstępdo:LeLivredemessireJeandeMandeville,[w:]Croisadesetpèlerinages.Récits,
chroniquesetvoyagesenTerreSainteXIIe–XVIe,Paris1997,s.1393.
