Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ponadczasowość,nowatorstwo
ispecyfikaliteraturyśredniowiecznej
wieścioRóży,wpoezjitrubadurówitruwerówzacierasięnajczęściejgranicamiędzy
alegoriąisymbolem.DlaautoraiodbiorcyważnajestobecnośćDsensuzakrytego”.
Wyznacznikiformalnetropupoetyckiegoniesąprzedmiotemjegotroski.
WrażliwośćnaobecnośćDsensuzakrytego”kształtujesięwliteraturześrednio-
wiecznejpodwpływemwspółczesnejjejteologii,która,wśladzaOjcamiKościoła,po-
wtarza:DBibliajestjakświat,aświatjestjakBiblia”.Infinitasensuumsilva
21
–niema-
jącykresulas:imdalejsięwniegozagłębiasz,tymbardziejzdajeszsobiesprawę,że
nigdynieprzemierzyszgodokońca.SkarbDucha,któregobogactwonieskończone
jestjakOnsam
22
.Labirynt
23
,niezgłębioneNiebo,PrzepaśćbezdnaibezkresneMo-
rze
24
.Miraprofunditas–przedziwnagłębia.Niemainnejdrogi,byzrozumiećBiblię
iotaczającąrzeczywistość.Dotakiejgłębispojrzeniazaprasza,posługującsięalegorią
isymbolem,średniowiecznytekstliteracki.
Lekturategotekstuwymagaczęstoznajomościzasadśredniowiecznejegzegezy,
czyliodczytywaniaBibliiwedługokreślonegoporządku.Autorzyksiągbiblijnych
uciekalisięwswymzapisieHistoriiZbawieniadotropówliterackich,tworzących
wokółsiebieprzestrzeńwolnościinterpretacyjnej.Historia,stricta;tropologia,libe-
ra
25
:doceniającznaczenietejwolności,mistrzowieegzegezyproponująreguły
odczytywaniabiblijnegotekstu,zapobiegającejegonadinterpretacji.Właściwezro-
zumienietegotekstuwymaga,wedługnich,poczwórnejlektury:historycznej,ale-
gorycznej,tropologicznejianagogicznej.Litteragestadocet,quidcredasallegoria,
moralisquidagas,quotendasanagogia:literanauczafaktów,alegoria–wcowierzyć,
moralność–coczynić,aanagogia–kuczemupodążać.Klucztenokazujesięprzy-
datnymtakżeprzylekturzetakichtekstów,jakXIII-wiecznycyklLancelot-Graal
czydrugaczęśćOpowieścioRóży.
31
„Bonieznasnublaskodniejbijący”(Mdr7,10):
literaturaotwartościiwyruszaniawdrogę
LiteraturaśredniowiecznejFrancjijestliteraturąnowatorskąisynkretyczną.Przepo-
jonaduchemchrześcijaństwa,czerpieobficiezbogactwaretorykiimotywówliteratu-
ryantycznej.Otwierasięnabogactwoteologiiifilozofii.Wmuzycesferdostrzegapra-
wopowszechnej,lecziliterackiejharmonii.Dopełniatekstobrazem,splatającsztukę
pisaniazesztukąminiatury.Przyswajalicznewątkiopowieściceltyckich.Dajesię
uwieśćczarowibizantyjskiegoiarabskiegoOrientu.
Synkretyzmowitemusprzyjamobilnośćśredniowiecznychspołeczeństw.Funkcjo-
nującywnichczłowiektohomoviator:ciekawyświataiotwartynanowewartości.Li-
21
Św.Hieronim,Ep.,64,c.XXI(III,135),cyt.za:H.deLubac,Exégèsemédiévale.Lesquatresensde
l’Ecriture,t.I,Paris1959,s.119.
22
JanzSalisbury,Polycraticus,PL,CIC,666A.
23
Św.Hieronim,InEz.,PL,XXV
,448D.
24
Św.Ambroży,PL,XVI,738C,880AB.
25
Św.Hieronim,InAbd.,I,6.
