Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Materia
bretońska
wałosięzjegoutworujedynie3146wersówwśródnichnajbardziejrozbudowaneepi-
zodytomałżeństwoTristanazIzoldąoBiałychDłoniachiśmierćkochanków.Świat
jegoopowieściniemanicwspólnegozsurowymświatemtekstuBéroula.Wszystkotu
stajesięsymbolem,ujętymzresztąwkonwencjidworności.Miłośćpotraktowanazo-
stajejakouczucieuszlachetniająceiwymagająceabsolutnegooddaniaiwierności.
Działanienapojuokazujesięnieodwołalneinieograniczone.Nawetmałżeństwo,za-
warteprzezTristanazIzoldąoBiałychDłoniach,nieosłabisiłyjegodziałania.
Wprostprzeciwnie,staniesięprzyczynądodatkowychcierpieńbohatera.Zraniony
śmiertelnie,TristanpragnieujrzećprzedśmierciąIzoldęoZłotychWłosach.Każde-
godniaudajesięnaplażę,byzobaczyć,czywysłanaponiąłódŹpowraca.Białyżagiel
mabyćznakiemobecnościIzoldynapokładzie.Czarny–sygnalizować,żeniemogła
przybyć.Wostatnichgodzinachżycia,Tristan,wyczerpany,zdajesięnasłowaswej
małżonki,która,wiedzącoumowie,zzazdrościmówimu,żenazbliżającejsięłodzi
rozpiętoczarnyżagiel.IzoldaoZłotychWłosachznajdziejużtylkociałomartwego
kochanka.Umrzenatychmiastzrozpaczy,aautorpowiekrótko:DTristanumarłzmi-
łościdoIzoldy,Izolda–bonaczasprzybyćniezdążyła”.
Thomasdokonujenietylkomodyfikacjipsychologiipostaciikoncepcjimiłości.
Zmianydotyczątakżekategoriiczaso-przestrzeni:wydarzeniarozgrywająsięnie
wKornwalii,leczwAnglii(Marekwystępujetujakokrólangielski)iniezaczasów
królaArtura,leczjednolubdwapokoleniapóŹniej.Językutworuodznaczasięele-
gancjąiwyrafinowaniem.Dominująsubtelneanalizystanówuczuciowychbohate-
rów,oddawaneczęstowformiezręcznychmonologówidialogów,konstruowanych
wedługzasadretorykiantycznej.Słownictwodobieranejestwsposóbstaranny.Psy-
chologicznagłębiapostaciidziewparzezniezwykledramatycznymcharakterem
każdegoepizodu.Dramatnierównasiętujednakbeznadziei.Bohaterowieumierają,
aleśmierćniejestwstanieichrozłączyć.Miłośćsilniejszaniżśmierć–takiejestosta-
teczneprzesłanieutworu,odpowiadającewpełniwymaganiomstawianymdwornej
miłości.
43
„Znamichwieleiniechcę,byposzływzapomnienie”:
LaisMariedeFrance
OMariedeFrancewiemynapewnotylkoto,żeistniałanaprawdę,iżeżyciejej
związanebyłozdworemHenrykaIIPlantagenetaiEleonoryAkwitańskiej.Nieła-
twojejpewniebyłożyćnadworzeangielskim,bowutworachzdarzajejsiępodkre-
ślaćswefrancuskiepochodzenieiużalaćnadlosemcudzoziemca.OkreślenieDMa-
riedeFrance–MariazFrancji”przylgnęłodoniejwhistoriiliteraturyodXVIw.
ZaczerpniętejednakzostałoztekstuYsopet,wktórymautorkapiszeosobie:DNa
imięmiMaria(Marie)ipochodzęzFrancji”.Jestpierwsząkobietąpiszącąpofran-
cusku,októrejzachowałsięliterackiihistorycznyprzekaz.Otrzymałabardzosta-
rannewykształcenie,oczymświadczyjejznajomośćłaciny,angielskiegoiliteratu-
ry:Owidiusza,OpowieścioEneaszuiopowieścibretońskich,opowiadanychpewnie
przezceltyckichbardów.
