Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przyswajaniealfabetugreckiego.Cyrylica
7.Charakterystykaalfabetugreckiego.
Alfabetgreckidobyklasycznejprzedstawiałsięnastępująco:
A
Β
Γ
Δ
Ε
Ζ
Η
Θ
Ι
K
Λ
Μ
litera
κ
a
fi
γ
δ
e
Ć
η
ϑ
t
l
jejnazwa
alpha
be
gamma
delta
epsi
dze
e
the
io
kappa
lambda
my
-ta
-ta
-ta
-
-ta
-ta
-lon
fonetyczna
wartość
a,a
b
g
d
e
g,dz
e
th
i,i
k
l
m
-
-
-
N
Ξ
Ο
Π
Ρ
Σ
T
Y
Φ
X
Ψ
Ω
litera
ν
ξ
o
π
ρ
σ,g
r
υ
ϕ
x
ψ
ω
ny
ksi
omi
pi
rho
sigma
tau
ypsi
phi
khi
jejnazwa
psi
o
-mega
-
-
-
-
-
-
-
-kron
-lon
fonetyczna
wartość
n
ks
o
p
r
s
t
ü,a
ph
kh
ps
o
-
¨
u
-
Dwuznaki:
at–ai=
et–ei=
ot–oi=
aυ–au
eυ–eu
oυ–u
=
=
Nadsamogłoskamiwnagłosiepisanoznakprzydechu.Jeżelibyłtoprzydech
słaby(spirituslenis),czytałosięsamogłoskęzewstępnymzwarciemkrtani,np.
a
’,ν
ϑρ
ωπog[ánthro
-pos],,człowiek,,,jeżelizaśbyłtoprzydechmocny(spiritusasper),
wymawiałosięprzedsamogłoskąprzydechoweh-,np.a
˛
‘,δηg[háde
-s],,podziemie
zmarłych,,.
Takabyławartośćlitergreckichwokresiestarożytnym.Rozwijającesięnowo-
greckieprocesyfonetycznesprawiłyjednak,żewIXw.funkcjaniektórychznaków
graficznychzmieniłasię.DoIXw.,toznaczydoczasu,kiedySłowianiezaczęli
dopasowywaćalfabetgreckidoswoichpotrzeb,zaszłynastępującezmiany:
1)Zanikłprzydechmocnyiwzwiązkuztymznakiprzydechustałysiępo-
zbawionąfunkcjitradycjągraficzną,abrzmienienagłosuwyrazówtakichjak
np.a
’,ν
ϑρ
ωπogia
˛
‘,δηgzrównałosięwpostacibezprzydechowegoa-.
2)Zanikłiloczasiwzwiązkuztymznikłaróżnicamiędzyomikronem(o)
iomegą(ω).
3)Dawnedługiee
-(η)przeszłowi,awobeciloczasuużywanieliterη(ety)
it(joty),podobniezresztąjako(omikronu)iω(omegi),zależałowyłącznieod
tradycjiortograficznej.
4)Wwieludialektachgreckichypsilon(υ)takżeprzeszedłwi,awniektórych
(m.in.wsoluńskim)dawnedługieo(omega)przeszłowu.
5)Dawnedyftongi(dwugłoski)zamkniętejotąuległymonoftongizacji,awięc
at(ai=)
៝
−e;et,ot(ei=,oi=)
−i.
៝
I.PISMO
35
