Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ
1
Biotermodynamika
1.1.
WPROWADZENIE
LeszekKubisz,FeliksJaroszyk
Opiszjawiskzachodzącychwżywychorganizmachwy-
korzystującypojęciarozwiniętewramachtermodyna-
mikifenomenologicznejitermodynamikistatystycznej
przyjętonazywaćbiotermodynamiką.Zajmujesięona
wszczególnościtermodynamikąorganizmówstało-
cieplnych,wtymczłowieka.
Badaniemzjawiskiwłaściwościukładówmakrosko-
powychzwiązanychztransportemiprzemianamiener-
gii,jednakbezwnikaniawstrukturęmikroskopowątych
układów,zajmujesiętermodynamikafenomenolo-
giczna.Traktujeonagazy,cieczeiciałastałejakoośrod-
kiciągłe,niemającebudowycząsteczkowej.Wopisie
termodynamicznymogromnychilościoddziałujących
mikrocząstekuwzględniasięwłaściwościobserwowane
napoziomiemakroskopowym.Doichopisuwykorzystu-
jemybezpośredniomierzoneparametrymakroskopowe,
takiejaktemperatura,ciśnienie,objętośćiwieleinnych.
Wtermodynamicestatystycznejgazy,cieczeiciała
stałetoośrodkiobudowiecząsteczkowej.Zajmujesię
onaopisemwłaściwościstrukturmikroskopowych,sta-
nowiącychukładmakroskopowy.Należymiećnauwa-
dzefakt,żeidentycznemakroskopowoukładymogąbyć
istotnieróżnewopisiemikroskopowym.Termodyna-
mikastatystycznajestteoriąogólniejsząniżtermody-
namikafenomenologicznadlatego,żezasadytejdrugiej
możnaztejpierwszejwyprowadzić.Termodynamika
statystycznapróbujepowiązaćparametrymakroskopo-
weukładuzjegostrukturąmikroskopową,uzupełniając
iuzasadniająctermodynamikęfenomenologiczną.
Wmyśltermodynamikiorganizmżywyjestukładem
termodynamicznymotwartym,wktórymzachodząpro-
cesynieodwracalne,związaneztransportemenergii,
masyiładunkuelektrycznego.oneimmanentny-
miprocesamileżącymiupodstawwszystkichzjawisk
biologicznych.Dziękinimorganizmżywyznajdujesię
wstaniestacjonarnym,wstanieżycia.
1.2.
PODSTAWOWEPOJĘCIAPROCESÓW
IUKŁADÓWTERMODYNAMICZNYCH
1.2.1.
UKŁADTERMODYNAMICZNYIJEGO
PARAMETRYTERMODYNAMICZNE
LeszekKubisz,FeliksJaroszyk
Układtermodynamicznystanowiczęśćprzestrzeni
będącejprzedmiotemrozważań.Pozostałaczęśćprze-
strzenitojegootoczenie.Granicamiędzyukłademter-
modynamicznymaotoczeniemmożebyćrzeczywista
bądźabstrakcyjna.Samcharaktergranicywstosunku
dootoczeniapozwalanaklasyfikacjęukładówwter-
modynamice.Dlategowyróżniamynastępującerodzaje
układówtermodynamicznych:
.układizolowany-granicaukładumawłaściwo-
ści,któreuniemożliwiająwymianęmateriiienergii
międzyukłademaotoczeniem;
.układzamknięty-układmożewymieniaćwszystkie
rodzajeenergiizotoczeniem,jednakniemożliwajest
wymianamaterii;
.układotwarty-charaktergranicydopuszczawymia-
zarównoenergii,jakimateriimiędzyukładem
aotoczeniem.
Układtermodynamicznyotwartyjestobszarem
szczególnegozainteresowaniabiotermodynamiki.
Wśródukładówotwartychwyróżniasięichtrzytypy:
.układotwartypierwszegotyputoukładzbliżonydo
układuwstanierównowagitermodynamicznej,pod-
legającyprawomliniowejtermodynamikiprocesów
nieodwracalnych;
.układotwartydrugiegotypucharakteryzujesię
prędkościądopływającejdoukładucałkowitejenergii
niewiększąniżprędkościrozpraszania(dyssypacji)
energii;jestprzedmiotemzainteresowaniatermo-
dynamikinieliniowej;