Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
SekcjaA–Wprowadzeniewgłównezagadnienia
matczyny.Genyzygotycznepodejmujądziałaniewróżnychdalszych
fazachrozwoju,mniejlubbardziejstopniowo—zależnieod
gatunku.
TematypokrewneMechanizmyukierunkowania
Molekularneaspektyrozwoju
rozwojowego(A3)
zarodkowegoDrosophila(H1)
Wczesnyrozwójzarodkowy
Rozwójzarodkarośliny(N2)
związanyzespecyfikacją
Merystemypęduikorzenia
poszczególnychkomórek(G1)
(N4)
Wczesneetapypowstawaniawzoru
ukręgowców(I1)
Definicje
rozwoju
mozaikowego
iregulacyjnego
Rozwój
mozaikowy
Determinantycytoplazmatyczneisygnałyindukcyjnemogąrazemkon-
trolowaćprzeznaczeniekomórekwrozwoju(tematA3).Jeżelirozwój
regulująwyłączniedeterminantycytoplazmatyczne,toloskażdejkomór-
kizależyodjejpochodzenia,natomiastjejpozycjawzarodkuniema
znaczenia—takajestdefinicjarozwojumozaikowego.Przeciwnie,jeżeli
loskażdejkomórkiregulująwyłącznieinterakcjeindukcyjne,tojej
pochodzenieniemaznaczenia—takajestdefinicjarozwojuregula-
cyjnego.Rozwójwiększościzwierzątpoleganapołączeniutychdwóch
mechanizmów.Obaszerzejomówionodalej,akluczoweichwłaściwości
przedstawiaporównawczorys.1.
Właściwościzarodkówmozaikowych
Wrozwojumozaikowymloskażdejkomórkizależywyłącznieodjej
wewnętrznychwłaściwości,wtymoddeterminantówcytoplazmatycz-
nych,któreodziedziczyławtrakciepodziału.Jejprzeznaczeniejest
zatemrównoznacznezpotencją.Loskomórkiwrozwojumozaikowym
zależyzatemodjejpochodzenia(rodowodu),anieodjejpozycjiwza-
rodkuwstosunkudoinnychkomórek.Mówisię,żewczasierozwoju
mozaikowegokażdakomórkapodlegaautonomicznejspecyfikacji
(wyznaczaniujejswoistychwłaściwości),tj.jeżelizostaniewyizolowana
zzarodkaihodowana,wzasadziepowinnarozwinąćsięzgodniezeswą
wewnętrznąinstrukcjąiróżnicowaćsięwtęczęśćzarodka,którątworzy
wprawidłowymrozwoju.Cowięcej,resztazarodkapowinnasięroz-
wijać,alepowinnownimbrakowaćspecyficznychstruktur,którenor-
malnietworzybrakującakomórka(ryc.1).Mapęprzeznaczeniezarodka
cechującegosięrozwojemmozaikowymmożnazatemopracowaćna
podstawieśledzenialosówposzczególnychkomórek,rozwijającychsię
wizolowanychhodowlach.Formalnieujmując,mapaprzeznaczeniajest
równoważnazmapąspecyfikacji(tematA2).
Problemyrozwojumozaikowegojakowyłącznejstrategii
Wielezwierzątposługujesięmozaikowymimechanizmamiwewczes-
nymrozwoju,aleoparciecałegoprogramurozwojowegowyłączniena
tejstrategiiniejestprzydatne,chybażeorganizmjestbardzoprosto
zbudowany.Nawetwprzypadkuśredniozłożonegoorganizmujajo
musiałobysiędzielićnatysiącestref,któreewentualniesegregowałyby
