Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
RozdziałI.Źródła,zakresorazspecyfikastosowaniaprawa…
prawa,którychstosowaniemożebyćzawieszonewokreślonychokolicznościach,
niemogąbyćdowolnieograniczane46.
Koniecznośćuwzględnieniastandardówochronyprawczłowiekawsytuacji
konfliktuzbrojnegozostałapotwierdzonaworzecznictwieMiędzynarodowego
TrybunałuSprawiedliwości47,EuropejskiegoTrybunałuPrawCzłowieka48,Między-
amerykańskiejKomisji/MiędzyamerykańskiegoTrybunałuPrawCzłowieka49.Co
więcej,powyższeinstytucjeniejednokrotniewskazywały,żepaństwasązobowią-
zanedostosowaniaprawczłowiekawsytuacjizaangażowaniawdziałaniazbrojne
pozaswoimterytorium50.
MimopowyższegonaprzykładStanyZjednoczoneorazIzraelnadalwyrażają
opinię,żeniesązwiązanenormamiMPPCzwsytuacjikonfliktuzbrojnego,wszcze-
gólnościjeślitoczysięonpozaichterytorium51.Tymsamympaństwatepróbują
życia,B.Latos,KlauzuladerogacyjnailimitacyjnawEuropejskiejkonwencjioochronieprawczłowieka
ipodstawowychwolności(WydawnictwoSejmowe2008)67,104.
46KPCz,Uwagiogólnenr29,Stanynadzwyczajne(Artykuł4),U.N.Doc.CCPR/C/21/Rev.1/Add.11
(2001)§6.
47Zob.MTS,opiniadoradczawsprawielegalnościgroźbylubużyciabronijądrowej(1996)§25;MTS,
opiniadoradczawsprawiekonsekwencjiprawnychbudowymurunaokupowanychterytoriachpalestyń-
skich(2004)§106;MTS,wyrokwsprawiedziałalnościzbrojnejnaterytoriumKonga(Demokratyczna
RepublikaKongaprzeciwkoUgandzie)(2005)§216.
48Zob.np.ETPCz,wyrokWielkiejIzbywsprawieAl-Skeinietal.v.ZjednoczoneKrólestwo(2011)
§164;ETPCz,wyrokWielkiejIzbywsprawieHassanv.ZjednoczoneKrólestwo(2014)§35-39,77;
ETPCz,wyrokbyłejPierwszejSekcjiwsprawieEsmukhambetovetal.v.Rosja(2011)§138in.;ETPCz,
wyrokbyłejPierwszejSekcjiwsprawieIsayevav.Rosja(2005)§209in.;ETPCz,wyrokbyłejPierwszej
SekcjiwsprawieIsayevaetal.v.Rosja(2005)§168in.Zob.równieżW.Abresch,‘Ahumanrightslawof
internalarmedconflict:TheEuropeanCourtofHumanRightsinChechnya’(2005)16:4EJIL741.
49Zob.np.MATPCz,wyrokwsprawieBàmacaVelásquezv.Gwatemala(2000),dostępnynahttp://
www.corteidh.or.cr/,§203-209.Zob.szerzejnt.stosowaniaMPPCzwkonfliktachzbrojnychprzezmiędzy-
amerykańskieorganyprawczłowiekaw:Droege(2007)321;eadem(2008)517;D.Richter,‘Humanitarian
lawandhumanrights:Intersectingcirclesorseparatespheres’,w:T.Giegerich(red.),AWiserCentury?
JudicialDisputeSettlement,DisarmamentandtheLawsofWar100YearsaftertheSecondHaguePeace
Conference(Duncker&Humblot2009)293in.
50Zob.np.MTS,wyrokwsprawiedziałalnościzbrojnejnaterytoriumKonga(2005)§216;ETPCz,
wyrokWielkiejIzbywsprawieHassanv.ZjednoczoneKrólestwo(2014)§77;ETPCz,wyrokWielkiejIzby
wsprawieCyprv.Turcja(1996)§52.Szerzejnatematekstraterytorialnegostosowaniaprawczłowieka
wkonfliktachzbrojnychzob.M.Milanovic,ExtraterritorialApplicationofHumanRightsTreaties.Law,
Principles,andPolicy(OUP2011)passim;T.Meron,‘Extraterritorialityofhumanrightstreaties’(1995)89
AJIL78,80in.;J.-M.Henckaerts,w:Helm(2006)55-56.
51Od1995r.KPCzregularnieodnotowuje,żeStanyZjednoczonepodtrzymująstanowisko,zgodnie
zktórymMPPOiPniemazastosowaniawobecjednostekpozostającychpodichjurysdykcją,alebędących
pozaichterytorium(CCPR/C/USA/CO/4;23.4.2014,§4),atakżewsytuacjiwojny(CCPR/C/USA/CO/3/
Rev.1,18.12.2006,§10).Zob.równieżA/50/40,3.10.1995,§284.Należyjednakzaznaczyć,żewsamej
administracjiUSAistniejąwątpliwościcodobrakuobowiązkuekstraterytorialnegostosowaniaprawczło-
wiekawsytuacjikonfliktuzbrojnego,zob.G.Gaggioli,‘Lethalforceanddrones:Thehumanrightsques-
tion’,w:S.Barela(red.),LegitimacyandDrones.InvestigatingtheLegality,MoralityandEfficacyofUCAVs
(Ashgate2015)96.CodostanowiskaIzraelawsprawieniestosowaniaMPPOiPwsytuacjidziałańpozajego
terytoriumorazwprzypadkach,kiedyzastosowaniemaMPH,zob.np.CCPR/C/ISR/CO/4,21.11.2014,§5;
CCPR/C/SR.1675,21.07.1998,§23,25;CCPR/CO/ISR/3,3.9.2010,§5;CCPR/CO/78/ISR,21.08.2003,
§11;CCPR/C/79/Add.93,18.8.1998,§10;CCPR/C/ISR/2001/2,4.12.2001,§8.Zob.równieżM.J.Dennis,
‘Non-applicationofcivilandpoliticalrightstreatiesextraterritoriallyduringtimesofinternationalarmed
conflict’(2007)40IsrLR453,457in.
