Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3WIĄZANIACHEMICZNE.REGUŁAOKTETU
5
1.3WIĄZANIACHEMICZNE.REGUŁAOKTETU
PierwszewyjaśnienianaturywiązańchemicznychzostałyprzedstawioneprzezG.N.Le-
wisa(zUniversityofCalifornia,Berkeley)iW.Kössela(zUniwersytetuwMonachium)
w1916roku.Zaproponowanodwagłównetypywiązańchemicznych:
1.Wiązaniajonowe(lubelektrowalencyjne),którepowstająwwynikuprzeniesienia
jednegolubwięcejelektronówzjednegoatomudodrugiego,takabyutworzyćjony.
2.Wiązaniakowalencyjnektórepowstają,gdywceluutworzeniawiązaniaatomy
wspólniewykorzystują(uwspólniają)elektrony.
Głównąideąwpracachnadkoncepcjąwiązańchemicznychjestto,żeatomyniemające
konfiguracjielektronowejgazuszlachetnegoreagujązesobą,tworzącwiązaniawcelu
uzyskaniatakiejkonfiguracji,ponieważwiadomo,żekonfiguracjegazówszlachetnychsą
wysocestabilne.Dlawszystkichgazówszlachetnychzwyjątkiemhelu,oznaczatouzyska-
nieoktetuelektronównapowłocewalencyjnej.
•Powłokawalencyjnatonajbardziejzewnętrznapowłokaelektronówwatomie.
•Tendencjaatomudoosiągnięciakonfiguracji,wktórejjegopowłokawalencyjnaza-
wieraosiemelektronównazywasięregułąoktetu.
Koncepcjeiwnioski,którewynikajązoryginalnychpropozycjiLewisaiKösselawyjaś-
niająwieleproblemów,zktórymimamydoczynieniawdzisiejszejchemii.Ztegopowo-
duprzyjrzymysiębliżejtymdwómrodzajomwiązańchemicznych.
Atomymogąprzyłączaćlubtracićelektronyitworzyćnaładowanecząstki(indywidua
molekularne)zwanejonami.
•Istotąwiązaniajonowegojestelektrostatyczneprzyciąganiemiędzyjonamioróżno-
imiennychładunkach.
Jednymzeźródełtakichjonówjestreakcjamiędzyatomamiobardzoróżnychelektro-
ujemnościach(tabela1.1).
•Elektroujemnośćjestmiarązdolnościatomudoprzyciąganiaelektronów.
•Elektroujemnośćwzrasta,gdyprzechodzimyprzezpoziomyrządukładuokresowego
WSKAZÓWKA
Terminyipojęcia,które
mająpodstawowe
znaczeniewprzyswajaniu
wiedzyzchemii
organicznejzaznaczono
niebieskimkolorem
ipogrubionączcionką.
Powinieneśzapamięty-
waćjewmiaręich
wprowadzania.Terminy
terównieżzdefiniowano
wSłownikunakońcu
książki.
WSKAZÓWKA
Elektroujemność
wykorzystujemyczęsto
jakonarzędziepomocne
dozrozumieniawłaści-
wościireaktywności
cząsteczek
organicznych.
pierwiastkówodlewejdoprawejirośnie,gdyprzesuwamysięwgóręgrupyukładu
okresowego(pionowejkolumny;tabela1.1).
Przykładempowstawaniawiązaniajonowegojestreakcjaatomówlituifluoru:
Li
+
F
Li
+
+
–
F
Lit,typowymetal,charakteryzujesiębardzomałąelektroujemnością;fluor,niemetal,
jestnajbardziejelektroujemnymzewszystkichpierwiastków.Utrataelektronu(elektron
toindywiduumnaładowaneujemnie)przezatomlitupozostawiakationlitu(Li
+);prze-
jęcieelektronuprzezatomfluorudajeanionfluorkowy(F
-).
1.3AWiązaniajonowe
TABELA1.1ELEKTROUJEMNOŚĆNIEKTÓRYCHPIERWIASTKÓW
1,0
Na
0,9
0,8
K
L
Be
1,5
1,2
Mg
Wzrastającaelektroujemność
2,0
1,5
B
Al
2,1
H
2,5
1,8
C
Si
3,0
2,1
N
P
3,5
2,5
O
S
4,0
3,0
2,8
Cl
Br
F
elektroujemność
Wzrastająca
