Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.13STRUKTURAETENU(ETYLENU).HYBRYDYZACJAsp2
39
1.13AZahamowanarotacjaapodwójnewiązanie
Modelσ–πdlapodwójnegowiązaniawęgiel–węgieluwzględniarównieżważnąwłaści-
wośćwiązaniapodwójnego:
•Istniejedużabarieraenergetycznadlarotacjigruppołączonychzwiązaniempodwójnym.
Maksymalnenakładaniesięporbitaliwiązaniaπwystępuje,gdyosieporbitalisądokład-
nierównoległe.Obracaniejednegoatomuwęglazwiązaniapodwójnegoo900(rys.1.27)
powodujezerwaniewiązaniaπ;wówczasosieorbitalipsąprostopadłedosiebieiniema
możliwościichnakładaniasię.Szacunkiopartenaobliczeniachtermochemicznychwska-
zują,żetrwałośćwiązaniaπwynosi264kJ·mol
–1.Towłaśniejestbarierąenergetycznądla
rotacjiwokółpodwójnegowiązania.Jestonaznaczniewyższaniżbarierarotacyjnadlagrup
połączonychpojedynczymwiązaniemwęgiel–węgielwynoszącaokoło13–26kJ·mol
-1.
Podczasgdygrupypołączonepojedynczymiwiązaniamiobracająsięstosunkowoswobod-
niewtemperaturzepokojowej,tepołączonewiązaniamipodwójnyminieulegająrotacji.
C
C
Obróto900
C
C
RYS.1.27Schematyczne
przedstawieniesposobu
rotacjiatomuwęglawiązania
podwójnegookąt900,
copowodujezerwanie
wiązaniaπ
1.13BIzomeriacis-trans
Zahamowanarotacjagruppołączonychpodwójnymwiązaniempowodujenowytyp
izomerii,któryilustrujemyzapomocądwóchizomerówdichloroetenuzapisanychjako
następującestruktury:
Cl
C
C
Cl
Cl
H
C
C
H
H
cis-1,2-Dichloroeten
H
Cl
trans-1,2-Dichloroeten
•Tedwazwiązkisąizomerami;sątoróżnezwiązki,któremająidentycznycząsteczkowy
wzórsumaryczny.
Możemystwierdzić,żesątoróżnezwiązki,próbującnałożyćmodeljednegozwiązkuna
modeldrugiego,takabywszystkieczęścipokrywałysię,toznaczyspróbowaćnałożyćjena
siebie.Przekonamysięwtedy,żeniedasiętegozrobić.Gdybypierwszybyłsuperpozycją
(ang.superposed)drugiego,wszystkieczęścijednegomodeluodpowiadałybywtrzechwy-
miarachdokładnietemudrugiemumodelowi.(Pojęciesuperpozycjiróżnisięodprostego
nałożeniajednejrzeczynainną;jestniecoszersze.Toostatnieoznaczatylkopołożyćjedno
nadrugimbezkoniecznegowarunku,żewszystkieczęścidokładniepokrywająsię).
•Wskazujemy,żesątoróżneizomery,dołączającprzedrostekcislubtransdoichnazwy
(cis,łac.potejstronie;trans,łac.poprzeciwnejstronie).
cis-1,2-Dichloroetenitrans-1,2-dichloroetenniesąizomeramikonstytucyjnymiponie-
ważpołączenia(wiązania)pomiędzyatomamisąwkażdymznichtakiesame.Tedwa
związkiróżniąsiętylkorozmieszczeniemichatomówwprzestrzeni.Izomerytegoro-
dzajusąformalnieklasyfikowanejakostereoizomery,aleczęstonazywanesąpoprostu
izomeramicis-trans.(Stereoizomeriazostanieszczegółowoomówionawrozdziałach4i5).
