Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MariaJędrzejowska
2
BADANiAGENETYCZNE
WDiAGNOSTYCECHORÓBNERWOWO-
-MięśNiOWYCH:CHOROBYMONOGENOWE
Wprowadzenie
Dochoróbnerwowo-mięśniowychzaliczasiękilkasetróżnychjednostekcho-
robowych,rzadkichlubultrarzadkich.Większośćznichmapodłożegenetycz-
neiuwarunkowanajestmonogenowo(wiążesięzuszkodzeniempojedynczego
genu).Dochwiliobecnejzobjawamiklinicznymichoróbnerwowo-mięśniowych
powiązanoponad600genów.
Doniedawnaalgorytmdiagnostycznychoróbnerwowo-mięśniowychobejmo-
wałzebraniewywiadu(wtymrodzinnego),ocenękliniczną,badaniadodatkowe,
m.in.:aktywnośćkinazykreatynowej(creatinekinase,CK),badaniaelektrofizjolo-
giczne,biopsjęmięśnia).Wysuniętenatejpodstawiepodejrzeniekliniczneweryfi-
kowanobadaniemgenetycznym,oilebyłoonomożliwe.Wniektórychjednostkach
chorobowych,relatywnieczęstych,ozdefiniowanymfenotypieihomogennym
podłożumolekularnym,badaniegenetycznewysunęłosięwprocesiediagnostycz-
nymnaplanpierwszy.Wprzypadkupodejrzeniardzeniowegozanikumięśni,dys-
trofiimięśniowejDuchenne’aczydystrofiimiotonicznejcelowanebadaniagene-
tycznewykonywanesąwpierwszejkolejności.Wniektórychprzypadkachbadanie
genetycznestanowiwręczrodzajprzesiewucelowanego,np.badaniewkierunku
rdzeniowegozanikumięśni(spinalmuscularartophy,SMA)wdiagnostycedziecka
wiotkiegoczybadaniedelecji/duplikacjigenuDMDwprzypadkuhiper-CK-emii.
Wostatnimokresieobserwujemyjednaktendencjędocałkowitegoodwró-
ceniaprocesudiagnostycznegoirozpoczynaniadiagnostykikażdegoprzypadku
odbadańgenetycznych,czyliprzejścienodgenotypudofenotypu”.Punktem
zwrotnymstałosięwdrożeniedocelówdiagnostycznychwysokoprzepustowych
techniksekwencjonowanianastępnejgeneracji(nextgenerationsequencing,
NGS).Umożliwiająonerównoczasowesekwencjonowanieolbrzymiejliczby
krótkichfragmentówDNA(deoxyribonucleicacid,kwasdeoksyrybonukleino-
wy),atymsamymrównoległebadaniewielugenów.Dziękitejmetodziedia-
gnostycznejznaczniezwiększyłsięodsetekrozpoznańwklinicznieniespecy-
ficznejgrupiechoróbnerwowo-mięśniowych.Niestety,jakkażdatechnika,tak
