Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KrzysztofVarga
Pięknebaśnieośmierci
Czymożnapiękniepisaćokoszmarzetotalitaryzmów?Czydasię
połączyćwstrząsającedoświadczenieZagładyzfrazą,którabudzi
wnasmelancholijnyzachwytiprzepełniaczytelniczymszczęściem?
DaniloKištojedenznajniezwyklejszychpisarzyXXwieku,
wktóregotwórczościwsposóbkompletnyzłączyłysięoszałamiająca
formaliterackazporażającymtematem.Kiš–niepowtarzalnyowoc
romansuMarcelaProustazBrunonemSchulzem,ajednocześnie
przenikliwykronikarzkomunistycznychistalinowskichzbrodni–jest
osobnąplanetąwkosmosieliteraturyXXwieku.
Takjakniezwykłyjestjegorodowód:synprawosławnej
CzarnogórkiiwęgierskiegoŻyda,przynależnyliteraturzeserbskiej,
uosabiaideękulturowąEuropyŚrodkowejwrazzjejciągotami
kumistycyzmowi,magii,melancholiiizarazemjakżadnainnaczęść
Europydoświadczonejprzeznajwiększetotalitaryzmy.Krainy
składającejsięzpaństwinarodównierazsobiewrogichichowających
wzajemneurazy,aletworzącychjedenorganizm,wktórymdemon
historiidokazywałowielebrutalniejizokrutniejszympoczuciem
humoruniżgdziekolwiekindziej.Graniceorazwładzezmieniałysię
tuczęściejniżpokoleniaimożnabyłobyćWęgrem,Żydem,Serbem,
PolakiemczySłowakiem,aleprzedewszystkimbyłosięigraszką
wrękachZła.MieszkańcomEuropyŚrodkowejpowinnaprzysługiwać
osobnanarodowość,powinniotrzymywaćspecjalnypaszport
zpieczątkamipoświadczającymiprzekroczeniekolejnychgranic
wojen,zbrodni,prześladowańimasowychmordów,zwizami
tranzytowymiprzezkrainystrachu,terroru,upokorzeń,aletakże
heroizmu,niezłomnościiobronywłasnegoczłowieczeństwa.
Bogłównymzamiaremtotalitaryzmujestnietylkozabićczłowieka,
któregouważazawroga,aleprzedewszystkimodebraćmugodność.
