Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.9.
Sygnałyobwodowezwiązanezkontroląhomeostazy
energetycznej
Nafunkcjonowanietzw.ośrodkówgłoduisytościwpływawieleróżnorodnychsygna-
łów.Wśródobwodowychsygnałówkontrolihomeostazyenergetycznejwyróżnia
sięsygnały:
•motoryczne-związanezrozszerzaniemiobkurczaniemścianżołądka;
•hormonalne-peptydypochodzącezprzewodupokarmowego,trzustkiitkanki
tłuszczowej,oddziałującenareceptorywjądrzełukowatym;
•metaboliczne-zmianystężeniaglukozy,aminokwasóworazwolnychkwasów
tłuszczowychwekrwi;
•termiczne-związanezreakcjąorganizmunazmianytemperaturyciałaiotoczenia.
Sygnałyteuczestnicząwtzw.krótko-i/lubdługoterminowejkontrolihomeostazy
energetycznej.
Regulacjakrótkoterminowajestzwiązanabezpośredniozwprowadzeniem
pokarmudoprzewodupokarmowego.Spożyciepokarmuprzyczyniasiędomecha-
nicznegorozciągnięciaścianżołądka,pobudzeniamechanoreceptorówiprzekazania
przeznerwbłędnysygnałupobudzającegoośrodeksytościirównocześniehamujące-
goośrodekgłoduwpodwzgórzu.Obecnośćproduktówtrawieniabiałek,węglowoda-
nówlubtłuszczówwjeliciepobudzachemoreceptorywjelitowymukładzienerwo-
wym(entericnervoussystem,ENS),zktórychprzekazywanesąimpulsydoośrodków
wpniumózguidalejpoprzezjądrołukowatepodwzgórzadotzw.ośrodkasytości.
Spożyciepokarmuoddziałujerównieżnaendokrynnekomórkiprzewodupokarmo-
wegonależącedoukładuAPUD(amineprecursoruptakeanddecarboxylation).Komórki
teprodukująliczneenterohormony,którenietylkoregulujączynnośćprzewodupo-
karmowego,alepoprzezreceptorywewłóknachaferentnychtzw.osimózgowo-jeli-
towejuczestniczątakżewregulacjipobieraniapokarmu.Wśródpeptydówprzewodu
pokarmowegohamującychprzyjmowaniepokarmuważnąrolęodgrywającholecysto-
kinina(CCK),peptydYY(peptideYY,PYY)ipeptydglukagonopodobny-1(glucagon-
-likepeptide-1,GLP-1).Ponadto,opróczhormonówhamującychłaknienie,komórki
przewodupokarmowegowydzielająrównieżhormonypobudzającepobieraniepokar-
mu,doktórychnależygrelina.
Podziałsubstancjiregulującychpobórpokarmunapobudzająceorazhamujące
łaknieniezuwzględnieniemźródłapochodzeniazostałzestawionywtabeli1.7.
1.9.SYGNAŁYOBWODOWEZWIĄZANEZKONTROLĄHOMEOSTAZYENERGETYCZNEJ
29