Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Podstawyfarmakokinetyki
27
Wiązanielekuzbiałkamikrwiitkanek
Lekpowchłonięciuzmiejscapodania
dokrwiwiążesięzbiałkami,główniezal-
buminami.
Komplekslek–białkoniemożeprze-
chodzićprzezbłonybiologiczne(stanowi
magazynleku),nieulegametabolizmowi
aniwydalaniu.Tylkofrakcjawolnamoże
wywieraćefektfarmakologiczny,ulegać
procesowibiotransformacjiorazwydale-
niuzorganizmu.
Wiązanielekówzbiałkamijestodwra-
calne,zależyodpHśrodowiska,tempera-
turyorazwłaściwościfizykochemicznych
leku.Stopieńwiązanialekuzbiałkami
osoczajestjednymzpodstawowychczyn-
nikówwarunkującychczasjegodziałania.
Wprzypadkusilnegowiązanialeku
zbiałkami(np.w98%),tylkookoło2%
wprowadzonejdawkilekupozostajewe
krwijakofrakcjawolna(ryc.1.5)itylkota
częśćmożeprzenikaćdotkanek.Wol-
nafrakcjaleku,znajdującsięwtkance
wpobliżureceptora,możeznimreagować
A–dyfuzjabierna
B–dyfuzjaułatwiona
iwywieraćefektfarmakologiczny.
C–transportaktywny
Lekiwiążącesięwdużymstopniu
D–pinocytoza
zbiałkamiosoczadziałajądługo.Nato-
Rycina1.4.
Transportlekówprzezbłonybio-
miastteleki,którewiążąsięzbiałkami
logicznei
wmałymstopniu,sąszybkowydalane
iwywierajądziałaniekrótkotrwałe.
Wiązanielekówzbiałkamikrwiitka-
nekjestważnymczynnikiemwarunkują-
cymichrozmieszczenieworganizmie
iwpływanaobjętośćdystrybucji(V
d
),któ-
raokreślazależnośćmiędzyilościąleku
worganizmie(A)astężeniemleku(C)we
krwi.
Pewnąodmianądyfuzjibiernejjestdy-
fuzjaułatwiona,która,podobniejakbier-
na,niewymaganakładuenergiiitakżeod-
bywasięzgodniezgradientemstężeń,
przyudzialebiałekbłonowych(nośników)
wprzenoszeniusubstancji.
Transportczynny(aktywny)odbywa
sięwbrewgradientowistężeń,przyudzia-
lenośnikówinakładzieenergetycznym
dostarczanymprzezATP
.
Pinocytoza–swoistaformatranspor-
tu–przypominafagocytozędrobnoustro-
jówprzezmakrofagi.Poleganawnikaniu
kuleczekcieczywpostaciwodniczki
dobłony.Wtransporcielekówodgrywa
małąrolę(ryc.1.4).
V
d
=A/C
Metabolizmleków(M)
Metabolizm(biotransformacja)lekówjest
biochemicznymprocesemprzemianle-
kówworganizmie.Procestenzachodzi
główniewmikrosomachwątroby,które
zawierająaktywneukładyenzymatyczne.