Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowa
15
*
Niniejszapracajestwmoimzamyślepróbąszerokiej,interdyscyplinarnejsyntezy
fenomenugospodarkisocjalistycznejwPolsce.Jestemgłębokoprzekonany,żetylko
wtensposóbmożnaodnaleźćkluczdoanalizowaniacałejzłożonościsystemugo-
spodarkisocjalistycznejwjejrzeczywistymwymiarze.Jakkażdasynteza,wymagała
przyjęciaokreślonychzałożeńzawężającychczyupraszczających,którezawszemogą
podlegaćzasadnejkrytycezestronyczytelników.Uprzedzającponiekądtezarzuty,
chcęprzedstawićkrótkonajważniejszeprzesłankimerytoryczneimetodologicznele-
żąceupodstawkonstrukcjiksiążki.
Popierwszezarysowanypowyżejzakrestematycznypracyoznaczaświadome
łączenieperspektywbadawczychodrębnychdyscyplinnaukiekonomii:historiigo-
spodarczej,historiimyśliekonomicznej,politykigospodarczej,teoriisystemóweko-
nomicznych.Cowięcej,książkata,wswojejistociedotyczącaproblemówekonomicz-
nych,wymagałanieustannegowkraczaniawobszarypoboczne,niebędącedomeną
moichzainteresowańnaukowych,takiejakfilozofia,socjologia,politologia,historia
doktryn.Proszęwięcczytelnikówowyrozumiałość,jeśliwtejobszernejiwielowąt-
kowejpracynatknąsię,mimowielokrotnejkorekty,naewentualnepomyłkiiniedo-
ciągnięcia.
Podrugiejakokonstytutywnecechysystemugospodarkisocjalistycznejtraktuję
własnośćuspołecznionąorazcentralne,nierynkoweregulowaniegospodarki.Wy-
nikastądgeneralnezałożeniemetodologiczneksiążki,odwołującesiędopodejścia
teoriisystemówgospodarczychwykorzystywanieprzekrojuwłasnościowegooraz
regulacyjnegoprzyprowadzeniuanalizzarównorealnychsystemówgospodarczych,
jakikoncepcjiteoretycznych1.Dodam,żewwielumiejscachpracy,takżewtytule,
piszącosystemiegospodarkisocjalistycznej,używamdlauproszczeniaokreślenia
Hgospodarkasocjalistyczna”.
Potrzeciestrukturapracy,atakżestrukturaposzczególnychrozdziałów,mawie-
lecechchronologiczności.Jesttoświadomezałożenie,wynikającezkonstatacji,że
socjalizmbyłzjawiskiemistniejącymwielelat,awtymczasie(zarównojakoidea,
jakijakobytrealny)nieustanniesięzmieniał.Wbrewintencjomjejrealizatorówgo-
spodarkasocjalistycznanigdynieosiągnęłastanudojrzałości,nigdynierozwinęła
siędofazyniezmiennejpełni,zawszebyłainstatunascendi.Poznanieizrozumienie
gospodarkisocjalistycznejjestwięcmożliwetylkopoprzezpokazaniejejprzeobrażeń
izmienności.
Poczwartepracajestprzeznaczonadlapolskiegoczytelnika,analizujęwięc
przedewszystkimgospodarkęsocjalistycznąwjejpolskimwydaniuiwykorzystuję
głównie(choćoczywiścieniewyłącznie)literaturępolskojęzyczną.Powodujetopew-
nezawężeniepolabadawczego,aleitochcęmocnopodkreślićdorobekpolskich
autorów,piszącychwostatnimpółwieczuosocjalizmieigospodarcesocjalistycznej
1Ozaletachiszczegółachtakiegopodejściapisałemwcześniej:M.Bałtowski,M.Miszewski,
TransformacjagospodarczawPolsce,WNPWN,Warszawa2006,rozdz.2.1.