Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
celuprzekształceniegodefactowuposażeniebiskupie.Niepewnystatus
powiatupiltyńskiegoikonfliktyjegoobywatelizksięciemkurlandzkim
oprawozwoływaniasejmikuusiłowałjeszczew1693r.(bezowocnie)
wykorzystaćJanIIISobieskiwramachswejpolitykibałtyckiej.
LennikamiRzeczypospolitejzLęborkaiBytowa–leżącychnapo-
PomorzeZachodnie
graniczuKrólestwaPolskiegoiPomorzaZachodniego,zamieszkanych
częściowoprzezludnośćpochodzeniasłowiańskiego–byliksiążęta
zachodniopomorscyzlokalnejdynastiiGryfitów,którzydostaliteziemie
wewładanieodZygmuntaAugustapodzastawudzielonejmupożyczki
wysokości100tys.talarów(1569).Stosuneklennyksiążątzachodnio-
pomorskichdokrólapolskiegobyłgłównymelementemłączącymoba
krajeiokresowopodnoszonymprzezdyplomacjęRzeczypospolitej.
InicjatywęwtejsprawiewykazałHenrykWalezyjeszczeprzedprzybyciem
doPolski,wzywajączParyżaksiążątzachodniopomorskichdodopełnienia
hołdulennegoprzyokazjikoronacjiwKrakowie–doczegoniedoszło,bo
Gryficinieprzysłaliposelstwanasejmkoronacyjny.PoucieczceWalezego
(1574)rozważanomożliwośćrekognicji(uznaniastosunkulennego)
wobecinterreksa,alezwłokazwydaniemdokumentówpotwierdzających
odnowienielennaksiążątPomorzaZachodniegotrwałazapanowania
Batoregodosejmu1578r.,azapanowaniaZygmuntaIIIdoroku1589
–wobuwypadkachzpowodupodwójnychelekcji.
Książętomzachodniopomorskim,podobniejakAlbrechtowiPruskiemu,
odmówiono(1576)prawauczestniczeniawelekcjachkrólówpolskich,
ajednocześniewarunkinaktórychdzierżyliLęborkiBytówniedawały
władcomRzeczypospolitejpodstawdoingerencjiwsprawyPomorza
Zachodniego,pozaogólnikowymzobowiązaniemdo,,przyjaźni,wierności
ipomocy’’.NatejpodstawieStefanBatorywczasiewojnyzGdańskiem
(1576–1577),aZygmuntIIIWazawokresiewalkiotronszwedzki,
dokonywalinaterytoriumksięstwazaciągówwojskowychorazwzywali
władcówpomorskichdoprzeciwstawianiasięwrogomRzeczypospolitej.
Odlat20.XVIIw.narastałozagrożeniePomorzaZachodniegoze
stronySzwecji,któraplanowałaotwarcietędydrogidointerwencji
przeciwHabsburgomwRzeszy.OstatecznieSzwecjaanektowałaPomorze
ZachodniepośmierciostatniegowładcyzroduGryfitów,BogusławaXIV
(1637).RównocześnieRzeczpospolitaodzyskałanakilkalatLębork
iBytów,natomiastniezostałyuznanepolskieroszczeniadowschodniej
częściPomorzaZachodniego(ziemsłupskiej,sławieńskiejidarłowskiej),
którawtraktaciewestfalskim1648r.zostałapodzielonamiędzySzwecję
iBrandenburgię.Napodstawietraktatówwelawsko-bydgoskichz1657r.
elektorotrzymałwlennoLęborkiBytówwrazzokręgami(choćformalnie
ażdorozbiorówznajdowałysięwgranicachRzeczypospolitej),aCzap-
linekiDrahim(StareDrawsko)oddanoBrandenburgiiwzastaw.
księstwo
NapołudniowejgranicyKoronyniezwiązaneformalniezRzecząpo-
opolsko-raciborskie
spolitą,choćpodległejejwładcom,byłoksięstwoopolsko-raciborskie.
52
