Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Zasadyodpowiedzialnościkarnej
Art.1
23.Zezrozumiałychwzględówcentralnadlawszystkichprzestępstwskutkowych(itylko
przestępstwskutkowych)jestproblematykaobiektywnejprzypisywalnościskutku.
Kwestiawarunków,któremuszązostaćspełnione,abywolnobyłouznaćkogośzasprawcę
prawnokarnierelewantnejzmianywukładzieświatanapotrzebyodpowiedzialnościkar-
nej,jestbardzoskomplikowana.
24.Podstawąprzypisaniaoznaczonejosobieoznaczonejzmianywświecie(skutku)jako
jejdziełamożebyćcodozasadyzarównojakieśjejdziałanie,jakijakieśjejzaniecha-
nie,chybażeprzepistypizującydaneprzestępstwoskutkowezostałzredagowanywtaki
sposób,żezawartywnimrodzajowyopisczynuzabronionegojestnastawionywyłącznie
naokreślonedziałania(zob.np.art.278§1k.k.)albowyłącznienaokreślonezaniechania
(zob.np.art.209§1k.k.).
25.Proceduraobiektywnegoprzypisywaniaskutkuwszczegółachróżnisięwzależności
odtego,czypodstawąprzypisaniamabyćinconcretooznaczonedziałanie(szczegółowo
ibardzownikliwieomawiaproblematykęobiektywnejprzypisywalnościskutkuwwypad-
kudziałaniaJ.Giezek,Przyczynowośćorazprzypisanieskutkuwprawiekarnym,Wrocław
1994)czyoznaczonezaniechanie(zob.komentarzdoart.2).
26.Wraziegdydoobiektywnegoprzypisaniadanejosobieokreślonejzmianywświecie,
stypizowanejwznamieniuskutku,miałobydojśćzpowodujakiegośjejdziałania,nwyj-
ściową”podstawąprzypisaniajestzawszeustalenie,żeowodziałaniestanowiłoprzekro-
czenienormyzakazującejpowodowaniategorodzajuzmianywświecie.Niewolnojednak
zapomnieć,żenormytegorodzajuniezakazująpodejmowaniawszelkich,bezwyjątku,
działańmogącychwywołaćzmianęwświecie,októrejmowa,lecztylkotakich,zktórymi
łączysięnadmierne,nieakceptowalnewramachrelewantnegosystemuprawnego,ryzyko
wywołaniatakiejzmiany.
Posługiwaniesięwyłączniekryteriumprzekroczenianormyzakazującejpowodowania
skutkuokreślonegotypuwniektórychwypadkachprowadziłobydorozstrzygnięćnie-
słusznych,doodpowiedzialnościczystoobiektywnej,opartejnaprzypadku.Dlategoteż,
tyleżzewzględówetyczno-aksjologicznych,cokryminalnopolitycznych,należyprzyjąć
dwadodatkowekryteriaograniczającegranice,wktórychskutekmożezostaćprzypi-
sany:
1)naruszenienormyzakazującejpowodowaniaskutkuokreślonegotypustanowitylko
wówczaswystarczającąpodstawędlaprzypisaniaskutku,gdywskutkuurzeczywist-
niłosiętowłaśnieniebezpieczeństwo,przedktórymprzestrzeganierzeczonejnormy
miałochronić;
2)naruszenienormy,októrejmowa,przestajebyćpodstawąwystarczającądlaprzypisa-
niaskutkuwrazieustalenia,żewanalizowanymprzypadkutakżezastosowaniesiędo
rzeczonejnormyniemogłobyłozapobiecskutkowi.
Decyzjaoprzypisaniuokreślonemupodmiotowiustawowostylizowanegoskutkujest
wwypadkudziałania,podobniejakwwypadkuzaniechania(zob.komentarzdoart.2,
tezy21-22),zawszewypadkowądwóchróżnychocenzachowaniategopodmiotu-oceny
dokonywanejzperspektywyexanteorazocenydokonywanejzperspektywyexpost.Na-
turalniewagaiznaczenietychocenwmodeluprzypisywaniaskutkunierównorzędne.
Głównąrolęodgrywatupierwszaztychocen,związanazestosowaniemzasadniczego
JarosławMajewski
43