Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Art.9
Częśćogólna
przypadkówdziałaniawwarunkachtzw.świadomejnieumyślności,zwanejdawniejnlek-
komyślnością”(zob.komentarzdoart.301,teza41).
10.Zasprawąszczególnejklauzulinieumyślnościprzewidzianejwart.9§3k.k.orazinstytucji
kumulatywnejkwalifikacji(art.11§2k.k.)stronapodmiotowaniektórychtypówprze-
stępstwjesttakukształtowana,żeumyślnośćjestwymaganatylkowodniesieniudopew-
nejczęściznamionstronyprzedmiotowej.Typytakiewpiśmiennictwiekarnistycznym
określasięmianemnprzestępstwumyślno-nieumyślnych
.Należyjednakpamiętać,że
wjęzykuprawnymkodeksuniematakiegookreślenia,atypyprzestępstwotakukształto-
wanejstroniepodmiotowejnależytraktowaćjakopewnąpodkategorięprzestępstwumyśl-
nychistosowaćdonichprzepisydotycząceprzestępstwumyślnych(niekiedyzpewnymi
odmiennościami;zob.np.komentarzdoart.64,teza14).
Art.9.[Stronapodmiotowaczynu.Umyślnośćinieumyślność]
§1.Czynzabronionypopełnionyjestumyślnie,jeżelisprawcamazamiarjegopopeł-
nienia,tojestchcegopopełnićalboprzewidującmożliwośćjegopopełnienia,natosię
godzi.
§2.Czynzabronionypopełnionyjestnieumyślnie,jeżelisprawcaniemajączamiaru
jegopopełnienia,popełniagojednaknaskutekniezachowaniaostrożnościwymaga-
nejwdanychokolicznościach,mimożemożliwośćpopełnieniategoczynuprzewidy-
wałalbomógłprzewidzieć.
§3.Sprawcaponosisurowsząodpowiedzialność,którąustawauzależniaodokreślone-
gonastępstwaczynuzabronionego,jeżelinastępstwotoprzewidywałalbomógłprze-
widzieć.
1.Przepisyart.9k.k.ustanawiająkontekstowedefinicjelegalneumyślnościoraznieumyśl-
ności(odpowiednio§1i2),atakżeszczególnąklauzulęnieumyślnościodnoszącąsiędo
typówkwalifikowanychprzeznastępstwo3).
2.Unormowaniaart.9k.k.funkcjonalnieściślepowiązanezzasadąwyrażoną
wart.8k.k.,zgodniezktórązbrodnięmożnapopełnićtylkoumyślnie,awystępek-także
nieumyślnie,jeżelitakzastrzeżono.
3.Granicamiędzyumyślnościąanieumyślnościąmatymwiększepraktyczneznaczenie
wramachokreślonegosystemuprawarepresyjnego,wimwiększymstopniuwobrębie
tegosystemuróżnicujesięodpowiedzialnośćsprawcówwzależnościodtego,czywy-
pełnilionizespółznamionprzedmiotowychczynuzabronionegoumyślnieczyteżnie-
umyślnie.Zależnośćtadotyczyzresztąwszystkichbezwyjątkuform(stopni,poziomów)
stronypodmiotowejczynuzabronionego;niewszędzieprzecieżstosujesiędwupodział
tejstronypodobnydonaszego,wniektórychporządkachprawnychzakładasięjejtrój-czy
nawetczwórpodział(zob.J.Majewski,Czynależyskorygowaćdotychczasowągranicęmię-
dzyumyślnościąanieumyślnością?[w:]Aktualneproblemyiperspektywyprawakarnego,
red.M.Mozgawa,P
.Poniatowski,K.Wala,Warszawa2022,s.117-118).Jeżelichodziood-
powiedzialnośćkarnąprzewidzianąwkodeksie,sposóbprzeprowadzeniagranicymiędzy
umyślnościąanieumyślnościąmazupełniezasadniczeznaczenie,atoprzedewszystkim
dlatego,żewspółdecyduje-itowbardzoistotnymstopniu-zarównoozakresiekrymi-
nalizacji,jakiostopniupenalizacji(surowościzagrożeniakarą).Zdecydowanawiększość
76
JarosławMajewski