Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Art.8
Art.8.[Domniemanieznamieniaumyślności]
Częśćogólna
Zbrodnięmożnapopełnićtylkoumyślnie;występekmożnapopełnićtakżenieumyśl-
nie,jeżeliustawatakstanowi.
1.Przepisart.8k.k.zkryminalnopolitycznegopunktuwidzeniaodzwierciedlazałożenie,że
zasadą,awprzypadkuzbrodnizasadąbezwyjątkową,powinnobyćpenalizowanieczynów
popełnionychumyślnie,zdogmatycznegozaśpunktuwidzeniapełnibardzoważnąfunk-
cjętzw.przepisuprzednawiasowego,dookreślającegozespółznamionwielutypówczynu
zabronionegooznamięumyślności.
2.Zmocyart.116k.k.zasadęwyrażonąwart.8k.k.stosujesięrównieżdoinnychustaw
przewidującychodpowiedzialnośćkarną(pozaprzypadkami,kiedytakaustawawyraź-
niewyłączałabyjejzastosowanie).
3.Wramachwewnętrznejstrukturyznamionczynuzabronionegoumyślnośćpowszechnie
zaliczasiędoznamiontzw.stronypodmiotowej,tj.kategoriiznamionopisującychsferę
intelektualno-wolicjonalnąpodmiotuczynuzabronionego.Jesttoponiekądznamięwy-
rażająceistotęstronypodmiotowejtypuczynuzabronionegoocharakterzeumyślnym,
gdyżniemainnegotakiegoznamienia,które-jakumyślność-występowałobywstronie
podmiotowejkażdegotypuczynuzabronionegoocharakterzeumyślnym.Analogiczną
funkcjępełninieumyślnośćwobrębieprzestępstwnieumyślnych(więcejzob.J.Majewski,
Nieumyślnośćabrakumyślności[w:]Nieumyślność.PokłosieVIIIBielańskiegoKolokwium
Karnistycznego,red.J.Majewski,Toruń2012,s.35in.).Wyróżnianiewobrębiestrony
podmiotowejczynuzabronionego(przestępstwa)dwóchzasadniczychpostaci(npozio-
mów”
,nstopni”),októrychmowawyżej,jestwłaściwościąwszystkichkolejnychpolskich
kodeksówkarnych.Trzebapodkreślić,żeowandwudzielność”stronypodmiotowejczynu
zabronionego,jejpodziałnadwazasadniczepoziomy-umyślnośćoraznieumyślność-
odpoczątkuniebyłazasadąwyłączniekodeksową,leczrozwiązaniemuniwersalnym,sto-
sowanymkonsekwentnierównieżwewszystkichinnychustawachprzewidującychodpo-
wiedzialnośćkarnąsensulargo,wszczególnościwszystkichkolejnychustawachnormują-
cych:odpowiedzialnośćzaprzestępstwaiwykroczeniaskarbowe,odpowiedzialnośćkarną
żołnierzyorazodpowiedzialnośćzawykroczenia(zob.J.Majewski,Czynależyskorygo-
waćdotychczasowągranicęmiędzyumyślnościąanieumyślnością?[w:]Aktualneproblemy
iperspektywyprawakarnego,red.M.Mozgawa,P
.Poniatowski,K.Wala,Warszawa2022,
s.118-119).
4.Codoumyślności,nieumyślnościzob.komentarzdoprzepisówart.9§1i2,któreusta-
nawiajądefinicjekontekstoweumyślnościinieumyślności.
5.Zart.8k.k.jednoznaczniewynika,żewraziegdyprzepistypizującynieokreśla,czy
wypełnienieznamionstypizowanegownimczynuzabronionegowymagaumyślności
czynie,tooznaczato,żeumyślnośćjestwymagana.Wtakichwypadkachkomentowany
przepisjakotzw.przepisprzednawiasowydookreślazespółznamiondanegoprzestępstwa
oznamięumyślności.Wtymsensiewolnomówić,żeobowiązujedomniemanie,ze-
spółznamionposzczególnychtypówprzestępstwobejmujeznamięumyślności.Upada
ono,gdyprzepistypizujący(wystarczającojednoznacznie)stanowiinaczej.
74
JarosławMajewski