Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Zasadyodpowiedzialnościkarnej
Art.8
6.Obserwacjapraktykiwskazuje,żeniestetynierzadkosięzdarza,wymógwykazania
(udowodnienia)umyślnościwprzypadkuoskarżeniaopopełnienieprzestępstwaumyśl-
negojesttraktowanypomacoszemuipodchodzisiędoniegoznaczniemniejrygorystycz-
nieniżdowymoguwykazania,żesprawcawypełniłzarzucanymmudziałaniemlubza-
niechaniemwszystkieznamionastronyprzedmiotowejdanegotypuprzestępstwalubdo-
datkoweznamionastronypodmiotowejwprostokreślonewprzepisietypizującym.Jestto
praktykawysoceszkodliwa,któraprowadzidobardzoniesprawiedliwychrozstrzygnięć.
Skoroumyślnośćjestjednymzeznamionczynuzabronionegoocharakterzeumyślnym
(zob.teza3),tobezustalenia(czylidowodowegowykazania),żesprawcadziałałumyśl-
nie,nigdyniepowinnodojśćdoskazaniagozaprzestępstwoumyślne.Brakkompletu
znamionstanowitzw.negatywnąprzesłankęprocesową.Jeżeliczynniezawierawszyst-
kichznamionczynuzabronionego,postępowaniakarnegoniewszczynasię,awszczęte
umarza(zob.art.17§1pkt2k.p.k.),chybażedostwierdzeniatejokolicznościdojdzie
jużporozpoczęciuprzewodusądowego(zob.art.414§1zdaniedrugiek.p.k.)-wów-
czasnależyoskarżonegouniewinnić(więcejnatentematzob.J.Majewski,Opozaustawo-
wymdomniemaniuumyślnościorazjegoszkodliwości[w:]Umyślnośćijejformy.Pokłosie
VIIBielańskiegoKolokwiumKarnistycznego,red.J.Majewski,Toruń2011,s.15in.).
7.Wdrożeniedecyzjiospenalizowaniupewnejkategoriiczynównieumyślnychwymaga
wystarczającojednoznacznegozastrzeżeniawustanawianymprzepisietypizującym,że
chodziwłaśnieoczynynieumyślne,coczynizadośćwymogowiwynikającemuzart.8
infinek.k.Wjęzykuprawniczymzabiegtenokreślasięmianemnwprowadzeniaklauzuli
nieumyślności
.Przepisokreślającytypczynuzabronionegoocharakterzenieumyślnym
zamieszczasięzwyklewtymsamymartykulecoprzepisokreślającyjegoumyślnyodpo-
wiednik(zatymprzepisem),awyjątkowowosobnymartykule(zob.art.155iart.148
§1k.k.).Niekiedystosujesiętakżetechnikęlegislacyjnąpolegającąnastypizowaniu
określonegoprzestępstwaumyślnegoijegonieumyślnegoodpowiednikawtymsamym
przepisie(np.zwykorzystaniemformułynkto,chociażbynieumyślnie...”).Jestonasłusz-
niekrytykowanainaszczęściewżadnymprzepisietypizującymKodeksukarnegojejnie
zastosowano.
8.Typowaklauzulanieumyślnościzawierasłowonnieumyślnie”(np.njeżelisprawcaczynu
określonegow§1działanieumyślnie...”).Wyjątkowomożnanatrafićwprzepisachtypizu-
jącychnaklauzulenieumyślnościsformułowanemniejjednoznacznie,jaknp.wart.301
§3k.k.,gdziezostałaonawyrażonazapomocązbitkisłownejnwsposóblekkomyślny”
.
9.Przepisykodeksuzawierająteższczególneklauzulenieumyślności.Najistotniejsząznich
jestklauzulanieumyślnościzawartawart.9§3k.k.Możnabyrzec,żerzeczonaklauzula
nieumyślnościjestpodwójniespecyficzna.Popierwsze,odnosisiętylkodojednegozna-
mienia,mianowicieznamieniaokreślającegonastępstwozachowaniasprawcywramach
typówczynuzabronionegokwalifikowanychprzeznastępstwo.Powtóre,jesttoklauzula
zawartawtzw.przepisieprzednawiasowym,przezcowchodzidozespołuznamionnie
jednegotypuprzestępstwa,leczcałejkategoriiprzestępstw(zob.komentarzdoart.9§3).
Zaprzykładszczególnejklauzulinieumyślnościzwiązanejzjednymtypemprzestępstwa
możezkoleiposłużyćklauzulanieumyślnościumieszczonawart.301§3k.k.iwyrażo-
nazapomocązbitkisłownejnwsposóblekkomyślny”
,którazawężapenalizacjętylkodo
JarosławMajewski
75